สำนวนไทยหมวดหมู่ ด. เด็กเมื่อวานซืน
เด็กเมื่อวานซืน หมายถึง
สำนวน “เด็กเมื่อวานซืน” หมายถึง คนที่มีความรู้น้อย ด้อยประสบการณ์ แต่ชอบอวดรู้ คุยโม้โอ้อวด ทำตัวเหมือนเข้าใจทุกอย่าง ทั้งที่ยังไม่เจนโลกพอ เปรียบเสมือนเด็กที่เพิ่งเติบโตขึ้นมาไม่นาน แต่กลับคิดว่าตัวเองรู้มาก พูดจาเกินตัว ทั้งที่ยังขาดความรู้และประสบการณ์จริง กล่าวคือ “คนที่มีประสบการณ์น้อยและยังอ่อนประสบการณ์ แต่ชอบอวดรู้ (เป็นคำกล่าวเชิงดูหมิ่นหรือเชิงสั่งสอนว่า มีความรู้หรือมีประสบการณ์น้อย)” นั่นเอง
ที่มาของสำนวน
มาจากการเปรียบเทียบคนที่อายุยังน้อย ขาดประสบการณ์ หรือเพิ่งเริ่มต้นเรียนรู้ กับเด็กที่เพิ่งโตมาเมื่อไม่กี่วัน (วานซืน) โบราณผูกสำนวนนี้สอนคนที่รู้น้อยแต่ชอบอวดรู้ ว่าเป็นเด็กเมื่อวานซืน เพิ่งเกิดเมื่อวานซืนนี่เอง ยังไม่มีประสบการณ์ หรือประสบการณ์มีน้อย แต่ชอบเบ่งคุยโตโม้ว่าเรียนรู้ชั้นสูงรอบรู้ทุกอย่าง แต่เวลาตอบคำถามก็อึกอักตอบไม่ได้สักอย่าง
คำว่า “เมื่อวานซืน” หมายถึง ช่วงเวลาเพียงไม่กี่วันก่อนหน้านี้ ซึ่งเมื่อนำมาใช้กับคำว่า “เด็ก” จึงให้ความหมายว่า คนที่ยังอ่อนประสบการณ์ ยังไม่รู้จักโลกดีพอ แต่กลับคิดว่าตัวเองรู้มาก หรือพยายามสั่งสอนผู้อื่น
สำนวนนี้มักถูกใช้ในเชิงดูถูกหรือเตือนสติ เมื่อผู้ที่อายุน้อยกว่าหรือมีประสบการณ์น้อยแสดงความมั่นใจเกินตัว หรือแสดงความคิดเห็นในเรื่องที่ตนเองยังไม่มีความรู้มากพอ ผู้ที่มีอาวุโสกว่าจึงกล่าวว่า “ยังเป็นแค่เด็กเมื่อวานซืน” เพื่อเตือนว่าควรเรียนรู้เพิ่มเติมก่อนแสดงความเห็นหรือทำสิ่งใดที่เกินตัว
ตัวอย่างการใช้สำนวน
- น้องใหม่ในออฟฟิศเพิ่งเข้าทำงานได้ไม่กี่วัน แต่กลับชอบเสนอความคิดเห็นเหมือนตัวเองมีประสบการณ์มาหลายปี รุ่นพี่จึงพูดกันว่า “เด็กเมื่อวานซืน คิดว่ารู้ทุกอย่าง ทั้งที่เพิ่งเริ่มงาน” (เปรียบกับคนที่ยังด้อยประสบการณ์แต่ทำตัวอวดรู้เกินตัว)
- เขาอ่านบทความทางการแพทย์มาสองสามเรื่อง ก็มานั่งอธิบายให้หมอฟังเหมือนตัวเองเป็นผู้เชี่ยวชาญ แพทย์ที่ฟังก็ได้แต่ส่ายหน้า “เด็กเมื่อวานซืน อยากโชว์ภูมิ ทั้งที่ยังรู้อะไรไม่ลึกซึ้ง” (ใช้กับคนที่มีความรู้เพียงผิวเผินแต่ชอบอวดฉลาด)
- หลานชายเพิ่งเรียนขับรถได้ไม่นาน แต่กลับวิจารณ์ฝีมือการขับของผู้ใหญ่ทุกคนในบ้าน พ่อจึงสอนว่า “อย่าทำตัวเป็นเด็กเมื่อวานซืน ขับรถเก่งแค่ไหน ก็ยังมีอะไรต้องเรียนรู้อีกเยอะ” (ใช้เตือนคนที่อวดเก่งทั้งที่ยังขาดประสบการณ์)
- เพื่อนในกลุ่มเพิ่งเริ่มลงทุนหุ้นไปได้ไม่นาน แต่กลับพูดเหมือนเป็นนักวิเคราะห์มืออาชีพ สั่งสอนคนอื่นไปทั่ว จนทุกคนพากันขำว่า “เด็กเมื่อวานซืน แค่พอรู้เรื่องก็อวดใหญ่โต” (ใช้เปรียบเทียบคนที่รู้น้อยแต่ชอบคุยโอ้อวด)
- นักแสดงหน้าใหม่เพิ่งมีชื่อเสียงได้ไม่นาน แต่กลับพูดจาเหมือนเป็นระดับตำนานของวงการ ทำให้รุ่นพี่นักแสดงพูดกันว่า “เด็กเมื่อวานซืน อยากสร้างภาพว่าตัวเองเก่ง ทั้งที่ยังต้องฝึกอีกเยอะ” (ใช้กับคนที่เพิ่งเริ่มต้นแต่ทำตัวเหมือนผู้เชี่ยวชาญ)
สำนวนที่ความหมายคล้ายกัน
- เด็กอมมือ ความหมาย: ผู้ไม่รู้ประสีประสา, ผู้ที่ยังอ่อนต่อโลก