สำนวนไทยหมวดหมู่ บ. บัวแล้งน้ำ
บัวแล้งน้ำ หมายถึง
สำนวน “บัวแล้งน้ำ” หมายถึง บุคคลที่ไม่มีน้ำใจ แล้งน้ำใจ เปรียบเสมือนกับบัวที่ไม่มีน้ำ บัวนั้นก็ห่อเหี่ยว แห้งแล้ง เหี่ยวเฉา
อีกความหมายใช้เปรียบเปรยถึงคนดีที่มีศักยภาพ มีคุณธรรม แต่กลับไม่ได้รับการส่งเสริมหรือโอกาสจากสังคมหรือผู้มีอำนาจ เปรียบเสมือนดอกบัวที่งดงามแต่ขึ้นอยู่ในดินแล้งไร้น้ำหล่อเลี้ยง จึงไม่อาจผลิบานหรือเติบโตได้ ทั้งที่โดยธรรมชาติควรจะงอกงามหากได้รับน้ำอย่างเพียงพอ
กล่าวคือ “คนแล้งน้ำใจ หรือเป็นคนดีแต่ไม่ได้รับน้ำใจตอบแทน” นั่นเอง
ที่มาของสำนวน
มาจากการเปรียบเปรยลักษณะของคนกับ “บัว” ซึ่งโดยธรรมชาติจะงอกงามและผลิบานได้เมื่อมีน้ำหล่อเลี้ยง หากไม่มีน้ำ บัวจะเหี่ยวเฉาและแห้งแล้ง ไม่น่าชม เปรียบเสมือน “คนที่ไม่มีน้ำใจ” คือผู้ที่แล้งน้ำใจ ไม่ช่วยเหลือผู้อื่น ไม่แสดงความเมตตากรุณา จึงไม่งดงามในสายตาผู้อื่น เหมือนบัวที่ขาดน้ำก็ย่อมห่อเหี่ยวไม่งดงาม
อีกความหมายหนึ่ง สื่อถึง “คนดีที่ไม่ได้รับน้ำใจจากใคร” หมายถึงผู้ที่ตั้งใจทำความดี มีความสามารถ หรือจิตใจดี แต่กลับไม่ได้รับการสนับสนุนหรือช่วยเหลือจากใคร ไม่มีใครส่งเสริม อุปถัมภ์ หรือมองเห็นคุณค่าของเขา จึงเปรียบเสมือนบัวที่แม้จะพร้อมเบ่งบาน แต่ขาดน้ำหล่อเลี้ยง ก็ย่อมเหี่ยวเฉาไปในที่สุด
ตัวอย่างการใช้สำนวน
- แม้พี่สาวจะเคยได้รับความช่วยเหลือจากญาติพี่น้องมากมาย แต่พอเธอมีฐานะกลับไม่ยื่นมือช่วยใครเลย ใคร ๆ จึงว่าเธอเป็นบัวแล้งน้ำ (เปรียบเปรยถึงคนที่แล้งน้ำใจ ไม่รู้จักตอบแทนหรือแบ่งปัน)
- อาจารย์ท่านหนึ่งสอนหนังสือด้วยความทุ่มเทมาตลอดชีวิต แต่กลับไม่ได้รับการยกย่องหรือสนับสนุนใด ๆ จากผู้บริหาร กลายเป็นบัวแล้งน้ำ (สื่อถึงคนดีที่ไม่ได้รับการส่งเสริมหรือเห็นคุณค่า)
- แนนเห็นเพื่อนกำลังลำบาก แต่กลับเดินหนีไปเฉย ๆ โดยไม่ถามไถ่หรือช่วยเหลือ คนอื่นจึงมองว่าแนนเป็นบัวแล้งน้ำ (ใช้กับคนที่ไม่มีน้ำใจ ไม่แสดงความเมตตาต่อผู้อื่น)
- แม้โต้งจะขยันและตั้งใจเรียนเพียงใด แต่เพราะไม่มีใครสนับสนุนหรือส่งเสริม เขาจึงไม่มีโอกาสไปต่อในระดับมหาวิทยาลัย เสมือนบัวแล้งน้ำ (เปรียบเปรยถึงคนดีที่ขาดโอกาสเพราะไม่มีใครช่วยเหลือ)
- ลูกจ้างบางคนทำงานเต็มที่ทุกวัน ไม่เคยบ่นหรือขาดงาน แต่กลับถูกมองข้ามในเรื่องการขึ้นเงินเดือน เหมือนบัวแล้งน้ำที่ไม่มีใครเหลียวแล (สะท้อนถึงคนมีความดี แต่ไม่ได้รับความเป็นธรรมหรือการยอมรับ)