สำนวนไทยหมวดหมู่ บ. บ่นออดเป็นมอดกันไม้
บ่นออดเป็นมอดกัดไม้ หมายถึง
สำนวน “บ่นออดเป็นมอดกัดไม้” หมายถึง การบ่นหรือพูดพร่ำซ้ำ ๆ ด้วยน้ำเสียงอ่อย ๆ และต่อเนื่องไม่หยุด จนสร้างความรำคาญแก่ผู้ฟัง เปรียบเสมือน “มอด” ที่กัดกินเนื้อไม้ไปเรื่อย ๆ ทีละนิดอย่างไม่หยุดหย่อน แม้จะไม่มีเสียงดัง แต่ก็สร้างความเสียหายสะสม เช่นเดียวกับคำบ่นที่แม้จะเบา แต่หากบ่อยและไม่หยุดก็ทำลายบรรยากาศหรือจิตใจได้ กล่าวคือ “คนที่บ่นเสียงเบาพึมพำ ดังออดแอด ๆ หรือบ่นหรือพูดเรื่องเดิม ๆ ซ้ำซากจนคนรอบข้างเบื่อ” นั่นเอง
ที่มาของสำนวน
มาจากการเปรียบเปรยกับ “มอด” ซึ่งเป็นแมลงตัวเล็กที่ค่อย ๆ กัดกินเนื้อไม้อย่างเงียบ ๆ และต่อเนื่อง จนไม้ผุพังเสียหายโดยไม่ทันรู้ตัว ลักษณะของมอดนั้นแม้ไม่มีเสียงดัง แต่สร้างความเสียหายสะสมได้มาก
เสียงของมอดขณะกัดกินเนื้อไม้ ซึ่งจะมีเสียงแผ่วเบา “ออด ๆ” ติดต่อกันไม่หยุด คนในอดีตจึงนำเสียงลักษณะนี้มาเปรียบกับการบ่นซ้ำ ๆ ด้วยน้ำเสียงอ่อย ๆ และไม่รู้จักหยุด จนกลายเป็นสำนวนว่า “บ่นออดเป็นมอดกัดไม้” เปรียบเปรยถึงคำพูดที่แม้เบา แต่เมื่อได้ยินซ้ำ ๆ ก็สร้างความรำคาญหรือบั่นทอนจิตใจไม่ต่างจากมอดที่กัดไม้จนผุ
ตัวอย่างการใช้สำนวน
- ยายบ่นออดเป็นมอดกัดไม้ทุกเช้าเรื่องหลานไม่ยอมตื่นไปโรงเรียน จนทุกคนในบ้านเริ่มเคยชิน (เปรียบกับการบ่นซ้ำ ๆ ทุกวันในเรื่องเดิมอย่างต่อเนื่อง)
- พนักงานในแผนกต่างหงุดหงิด เพราะหัวหน้าบ่นออดเป็นมอดกัดไม้เรื่องเดิมไม่เลิก ทั้งที่ไม่มีใครทำผิดอีกแล้ว (สื่อถึงความรำคาญจากการบ่นซ้ำ ๆ แม้เรื่องนั้นจะจบไปแล้ว)
- มัทรีทนไม่ไหวจนต้องปิดโทรศัพท์ เพราะแม่บ่นออดเป็นมอดกัดไม้เรื่องการแต่งงานทุกครั้งที่โทรมา (ใช้ในบริบทของความสัมพันธ์ใกล้ชิดที่เริ่มถูกกระทบจากการบ่น)
- อาจารย์บ่นออดเป็นมอดกัดไม้เรื่องนักศึกษาไม่ส่งงานตรงเวลา จนนักศึกษาหลายคนเริ่มเบื่อหน่าย (สะท้อนบรรยากาศในห้องเรียนที่เต็มไปด้วยการตำหนิซ้ำ ๆ)
- เมษาเพิ่งอกหัก แต่พอเล่าเรื่องเดิมซ้ำไปซ้ำมาทุกวัน เพื่อนเริ่มแซวว่าเธอบ่นออดเป็นมอดกัดไม้ (ใช้ในเชิงล้อเล่นกับเพื่อนที่บ่นเรื่องเดิมบ่อยเกินไป)
สำนวนที่ความหมายคล้ายกัน
- บ่นเป็นหมีกินผึ้ง หมายถึง: อาการของคนที่บ่นพึมพัม งึมงำไปเรื่อย