สำนวนหมวดหมู่ ข. ข้าวใหม่ปลามัน
ข้าวใหม่ปลามัน หมายถึง
สำนวน “ข้าวใหม่ปลามัน” หมายถึง ช่วงเวลาเริ่มต้นของสิ่งใหม่ ๆ ที่มีความสดใหม่ น่าตื่นเต้น หรือเต็มไปด้วยความสุข โดยมักใช้เปรียบเทียบกับความสัมพันธ์ของคู่แต่งงานใหม่ที่กำลังหวานชื่น หรือสถานการณ์ที่เพิ่งเริ่มต้นและยังคงมีความตื่นเต้นและความสุขอยู่ เปรียบเหมือนข้าวใหม่ที่นุ่มอร่อย และปลามันที่สดและอุดมด้วยรสชาติ กล่าวคือ “อะไรที่เป็นของใหม่ก็ถือว่าดี, นิยมเรียกช่วงเวลาที่สามีภรรยาเพิ่งแต่งงานกันใหม่ ๆ ว่า ระยะข้าวใหม่ปลามัน” นั่นเอง
ที่มาของสำนวนนี้
มาจากวิถีชีวิตของคนไทยในสมัยก่อน เมื่อเข้าสู่ฤดูกาลเก็บเกี่ยว ข้าวที่ได้ใหม่ ๆ จะมีความสด นุ่ม และหอม ส่วนปลาที่จับได้ในช่วงน้ำหลากก็มักจะสมบูรณ์และมีไขมันมาก ทำให้รสชาติดีเป็นพิเศษ เปรยบได้ดั่งเป็นช่วงเวลาที่ดีที่สดใหม่
การเปรียบเทียบนี้สะท้อนถึงความสดใหม่และความอุดมสมบูรณ์ที่เกิดขึ้นพร้อมกันในช่วงเวลานั้น ต่อมาสำนวนนี้ถูกนำมาใช้ในเชิงเปรียบเปรยถึงช่วงเวลาที่สดชื่น น่าตื่นเต้น หรือเต็มไปด้วยความสุข โดยเฉพาะในความสัมพันธ์ของคู่แต่งงานใหม่ที่กำลังหวานชื่น เปรียบเหมือนข้าวใหม่ที่นุ่มอร่อย และปลามันที่สดอุดมไปด้วยรสชาติ
ตัวอย่างการใช้สำนวนนี้
- คู่บ่าวสาวที่เพิ่งแต่งงานใหม่มักตัวติดกันทุกวัน แสดงความรักหวานชื่นจนคนรอบข้างพูดว่าอยู่ในช่วงข้าวใหม่ปลามัน (หมายถึงช่วงแรกของการแต่งงานที่เต็มไปด้วยความสุข)
- เมื่อเริ่มต้นงานใหม่ เขารู้สึกตื่นเต้นและทุ่มเทกับงานอย่างเต็มที่ เหมือนกับช่วงข้าวใหม่ปลามันที่ทุกอย่างดูสดใสและมีพลัง (หมายถึงช่วงแรกของการทำสิ่งใหม่ที่ยังคงความกระตือรือร้น)
- หลังจากซื้อรถคันใหม่มา เขาใช้เวลาเกือบทั้งวันทำความสะอาดและดูแลรถอย่างดี เพื่อน ๆ เลยพูดว่าเขากำลังอยู่ในช่วงข้าวใหม่ปลามันกับรถคันใหม่ (หมายถึงความตื่นเต้นกับของใหม่)
- ผู้จัดการคนใหม่เข้ามาทำงานในบริษัท ทุกคนในทีมร่วมมือกันทำงานอย่างมีพลังและตื่นเต้น เหมือนกับช่วงข้าวใหม่ปลามันที่ทุกคนยังรู้สึกสดชื่นกับการเปลี่ยนแปลง (หมายถึงช่วงแรกของการเปลี่ยนแปลงที่มีความกระตือรือร้น)
- คู่รักที่เพิ่งเริ่มคบกันมักจะตัวติดกันแทบทุกเวลา แสดงความหวานให้คนรอบข้างเห็น จนเพื่อนแซวว่ากำลังอยู่ในช่วงข้าวใหม่ปลามัน (หมายถึงความสดใสในช่วงแรกของความสัมพันธ์)
รู้จักสำนวน, สุภาษิต, อื่น ๆ ได้ที่ goodproverb.com
อ้างอิงความหมายจาก LONGDO DICT