สำนวนไทยหมวดหมู่ พ. พาลีหลายหน้า
พาลีหลายหน้า หมายถึง
สำนวน “พาลีหลายหน้า” หมายถึง คนที่มีนิสัยและคำพูดคำจากลับกลอก ปลิ้นปล้อนไม่มีความจริงใจ และไม่ซื่อสัตย์ เปรียบเสมือนลิงพาลีในวรรณคดีรามเกียรติ์ มีนิสัยกลับกลอกทำสิ่งตรงข้ามกับสัญญาและความถูกต้อง แสดงออกต่างกันตามสถานการณ์และความต้องการของตนเท่านั้น กล่าวคือ “คนที่มีนิสัยกลับกลอก, ไม่ซื่อสัตย์, สับปลับ, หน้าไหว้หลังหลอก” นั่นเอง
ที่มาของสำนวน
มาจากวรรณคดีเรื่องเรื่องรามเกียรติ์ ลิงที่ชื่อว่า “พาลี” เป็นตัวละครตัวหนึ่งในเรื่อง โดยเป็นลิงได้เปลี่ยนพฤติกรรมของตนเองจากเดิมที่เคยประกอบคุณงามความดี ไปเป็นลิงที่มีความโลภมีตัณหาราคะ แย่งเอาภรรยาน้องชาย
ครั้นพาลีและสุครีพสามารถยกเขาพระสุเมรุกลับมาตั้งตรงได้อีกครั้ง พระอิศวรก็มอบโบนัสพิเศษมากมายแก่พญากากาศ(พาลี) พลางมอบของสมนาคุณ(คือนางดารา) ไปให้สุครีพ
แต่พระนารายณ์ดันท้วงว่าเป็นการฝากปลาย่างไว้กลับแมวพาลีจึงให้สัญญาว่าถ้าตนเอานางดาราไปเป็นเมียขอให้ตายด้วยศรของพระนารายณ์ ต่อมาพาลีก็เอานางมาเป็นเมียในที่สุด สำนวนนี้อีกอย่างหนึ่งว่า พาลีสองหน้า
ตัวอย่างการใช้สำนวน
- เจ้านายของบริษัทนั้นดูเป็นคนสุภาพและเป็นมิตรกับลูกน้องเสมอ แต่พออยู่ต่อหน้าผู้บริหารระดับสูง เขากลับพูดและทำอีกอย่างหนึ่ง ทำให้ทุกคนเริ่มเห็นว่าเขาเป็นคนพาลีหลายหน้า ไม่ซื่อสัตย์และปรับตัวตามสถานการณ์เพื่อผลประโยชน์ของตนเอง
- เพื่อนร่วมงานคนหนึ่งมักแสดงท่าทีช่วยเหลือและเป็นมิตรกับทุกคน แต่พอมีโอกาสแข่งขันชิงตำแหน่ง เขากลับเปลี่ยนท่าที แสดงความเห็นต่างกับคนใกล้ตัวเพื่อให้ตัวเองได้เปรียบ เห็นชัดว่าเป็นคนพาลีหลายหน้า
- นักการเมืองรายหนึ่งมักพูดถึงความยุติธรรมและการช่วยเหลือประชาชน แต่หลังจากได้อำนาจกลับสนับสนุนโครงการที่เป็นประโยชน์ต่อกลุ่มของตนเองโดยเฉพาะ ทำให้ประชาชนรับรู้ว่าเขาเป็นคนพาลีหลายหน้า เห็นแก่ตัวและไม่ยึดถือคำพูดเดิม
- เพื่อนในกลุ่มสังคมออนไลน์มักแสดงออกว่าเห็นใจและสนับสนุนทุกคน แต่พอมีประเด็นขัดแย้งกับคนที่ตนไม่ชอบ เขากลับโจมตีและพูดลับหลัง เห็นชัดว่าเขาเป็นคนพาลีหลายหน้า หน้าไหว้หลังหลอก
- ผู้จัดการโครงการรายหนึ่งมักยิ้มแย้มและให้คำแนะนำกับทีมงาน แต่เมื่อมีผู้ตรวจสอบโครงการหรือผู้บริหารเข้ามา เขากลับเปลี่ยนท่าทีให้ดูดีขึ้น ทำให้ทีมงานรู้สึกว่าเขาเป็นคนพาลีหลายหน้า พูดต่างจากการกระทำตามสถานการณ์เพื่อประโยชน์ตนเอง
สำนวนที่ความหมายคล้ายกัน
- ปากว่าตาขยิบ หมายถึง: พูดอย่างหนึ่ง แต่แสดงออกด้วยท่าทีหรือการกระทำอีกอย่าง
- หน้าซื่อใจคด หมายถึง: ทำท่าทีซื่อตรง แต่ภายในคิดร้าย
- หน้าไหว้หลังหลอก หมายถึง: ทำดีต่อหน้าแต่ลับหลังคิดร้าย