สำนวนไทยหมวดหมู่ ด. เด็ดบัวไม่ไว้ใย
เด็ดบัวไม่ไว้ใย หมายถึง
สำนวน “เด็ดบัวไม่ไว้ใย” หมายถึง ตัดขาดความสัมพันธ์โดยไม่เหลือเยื่อใยหรือความผูกพันใด ๆ อีกต่อไป เปรียบเสมือนการเด็ดบัวให้ขาดโดยไม่มีเส้นใยบัวติดอยู่อีกต่อไป หมายถึงการตัดความสัมพันธ์อย่างสิ้นเชิง ไม่ให้มีข้อผูกมัดหรือเยื่อใยใด ๆ หลงเหลืออยู่ กล่าวคือ “การตัดญาติขาดมิตร ไม่มีเยื่อใยต่อกัน ไม่มีความสัมพันธ์ ไม่เกี่ยวข้องกันอีกต่อไป” นั่นเอง
ที่มาของสำนวน
มาจากลักษณะของบัว ซึ่งเป็นพืชน้ำที่มีเหง้าอยู่ในโคลน ส่วนดอกและใบชูขึ้นเหนือน้ำ ก้านบัวมีเส้นใยที่เมื่อหักหรือเด็ดออก จะยังมีเส้นใยบาง ๆ โยงก้านไว้ ไม่ขาดจากกันโดยสิ้นเชิง
แต่หากหักและดึงอย่างแรงจนเส้นใยขาดออกทั้งหมด จะไม่มีสิ่งใดเชื่อมโยงกันอีกเลย จึงนำมาเปรียบกับ คนที่เคยสนิทสนมหรือมีความสัมพันธ์กัน แต่เมื่อต้องเลิกราหรือขาดสัมพันธ์ ก็ตัดขาดกันโดยสิ้นเชิง ไม่เหลือเยื่อใยใด ๆ
สำนวนนี้มักใช้ในเชิงตัดพ้อ หรือกล่าวถึงการตัดขาดความสัมพันธ์แบบเด็ดขาด โดยไม่เหลือความผูกพันใด ๆ อีก เช่น การเลิกราระหว่างคู่รัก การเลิกคบเพื่อน หรือการตัดขาดความสัมพันธ์ภายในครอบครัว ในบางกรณียังใช้ว่า “เด็ดดอกไม่ไว้ขั้ว” หรือ “เด็ดปลีไม่มีใย”
ตัวอย่างการใช้สำนวน
- หลังจากที่ทะเลาะกันอย่างรุนแรงและไม่สามารถหาข้อสรุปได้ ทั้งคู่ก็ตัดสินใจแยกทางกันอย่างเด็ดขาดเด็ดบัวไม่ไว้ใย แม้จะเคยเป็นคนรักที่ดูแลกันมานาน แต่เมื่อถึงเวลาที่ต้องจากกัน ก็ไม่มีใครยื้อเยื่อใยเอาไว้ ต่างคนต่างเดินออกไปโดยไม่เหลียวหลังอีกเลย (ใช้กับความสัมพันธ์ของคู่รักที่จบลงโดยไม่มีการกลับไปคืนดีหรือคบหากันอีก)
- เมื่อถูกเพื่อนสนิทหักหลัง เธอก็ไม่แม้แต่จะให้โอกาสอธิบาย ลบเบอร์โทรศัพท์ บล็อกทุกช่องทางติดต่อ และไม่คิดจะพบหน้ากันอีกเด็ดบัวไม่ไว้ใย ต่อให้เคยผ่านเรื่องราวมาด้วยกันมากแค่ไหน แต่เมื่อหมดศรัทธาในตัวกันและกัน ก็ไม่มีอะไรให้พูดคุยอีกแล้ว (เปรียบกับการตัดเพื่อนแบบเด็ดขาด ไม่ให้โอกาสกลับมาแก้ตัว)
- สองพี่น้องเคยสนิทกันมาก แต่เมื่อมีปัญหาเรื่องมรดก กลับกลายเป็นศัตรูกันโดยสิ้นเชิงเด็ดบัวไม่ไว้ใยจากที่เคยพูดคุยช่วยเหลือกัน กลับกลายเป็นไม่แม้แต่จะมองหน้ากันในงานรวมญาติ แม้คนรอบข้างจะพยายามไกล่เกลี่ย แต่ความสัมพันธ์ก็ขาดสะบั้นไปแล้ว (ใช้กับกรณีของพี่น้องที่แตกหักจนไม่สามารถกลับมาคืนดีได้)
- เมื่อหัวหน้ากดขี่และเอาเปรียบลูกน้องมากเกินไป เขาจึงตัดสินใจลาออกแบบเด็ดบัวไม่ไว้ใย ไม่แม้แต่จะกล่าวคำอำลาให้กับองค์กรที่เขาเคยทุ่มเทให้มาหลายปี หลังจากออกไปแล้ว เขาไม่หันกลับไปติดต่อหรือเกี่ยวข้องใด ๆ กับบริษัทเก่าอีกเลย (ใช้กับการลาออกจากงานโดยไม่คิดจะกลับไปยุ่งเกี่ยวกับที่ทำงานเก่า)
- เมื่อความสัมพันธ์ระหว่างสองประเทศตึงเครียดจนถึงที่สุด ผู้นำทั้งสองฝ่ายก็ประกาศตัดสัมพันธ์ทางการทูตแบบเด็ดบัวไม่ไว้ใย ยุติการค้าขาย ปิดสถานทูต และตัดช่องทางการสื่อสารทั้งหมด ต่างฝ่ายต่างไม่ต้องการประนีประนอม หรือให้โอกาสฟื้นฟูความสัมพันธ์อีกต่อไป (เปรียบกับการตัดขาดความสัมพันธ์ระหว่างประเทศหรือองค์กรที่ไม่สามารถกลับมาเป็นพันธมิตรกันได้)
สำนวนที่ความหมายคล้ายกัน
- กรวดน้ำคว่ำขัน(คว่ำกะลา) หมายถึง: ตัดขาดความสัมพันธ์ ไม่ขอเกี่ยวข้องด้วยอีกต่อไป
- ตัดหางปล่อยวัด หมายถึง: การตัดขาดความสัมพันธ์ไม่ขอไม่เกี่ยวข้อง และไม่เอาเป็นธุระอีกต่อไป
- ถีบหัวส่ง หมายถึง: การไล่ไปให้พ้น, ไม่ไยดีอีกต่อไป