สำนวนไทยหมวดหมู่ ช. ชี้โพรงให้กระรอก
ชี้โพรงให้กระรอก หมายถึง
สำนวน “ชี้โพรงให้กระรอก” หมายถึง การบอกหรือแนะนำวิธีการที่เข้าทางผู้รับพอดี โดยมักใช้กับเรื่องไม่ดีหรือเรื่องที่ไม่ควรทำ
เปรียบเสมือนการชี้โพรงให้กระรอกเข้าไปพอดี เช่นเดียวกับการบอกทางหรือชี้ช่องให้คนอื่นทำสิ่งที่เป็นประโยชน์แก่เขาเอง แม้เรื่องนั้นจะไม่ดีหรือไม่เหมาะสม กล่าวคือ “การบอก หรือแนะวิธีที่เข้าทางเขาพอดี, มักใช้แก่เรื่องไม่ดี” นั่นเอง
ที่มาของสำนวน
มาจากการจับกระรอก ที่วิ่งไต่ไปตามต้นไม้ กระรอกมักจะวิ่งหนีหากเห็นคนเข้าใกล้ และหากมันเห็นโพรงไม้ มันจะรีบวิ่งเข้าไปหลบภัยทันที ในขณะที่คนพยายามจับมันอยู่ หากมีคนเห็นกระรอกกำลังหลบเข้าไปในโพรงแล้วชี้ไม้ชี้มือไปที่โพรงนั้น กระรอกที่มีสายตาไวอยู่แล้ว ย่อมเห็นโพรงและรีบวิ่งเข้าไปหลบ ทำให้คนที่กำลังจับกระรอกนั้นสูญเสียโอกาสไปอย่างง่ายดาย
สำนวนนี้จึงใช้เปรียบเทียบกับการแนะนำหรือชี้ทางไปในสิ่งที่ดูเหมือนดี แต่จริง ๆ แล้วอาจนำไปสู่ผลเสียหรือไม่ดี เช่นการบอกทางที่นำไปสู่การทำสิ่งที่ไม่ควรทำหรือเป็นอันตราย
ตัวอย่างการใช้สำนวน
- การที่เขาไปบอกวิธีที่ผิดให้เพื่อนทำธุรกิจดูเหมือนชี้โพรงให้กระรอกเลย เพราะมันทำให้เพื่อนเขาหลงทางและเจอปัญหาใหญ่ (ใช้เมื่อตำหนิการแนะนำที่ไม่ดีและทำให้ผู้อื่นตกอยู่ในสถานการณ์ไม่ดี)
- พี่จ๋าแนะนำให้ผมใช้รถบริษัทไปทำธุระส่วนตัว เข้าทางผมเลนสิ ประหยยัดน้ำมันรถถตัวเองตั้งเยอะ (เป็นการแนะนำที่ไม่ดีเข้าทางพนักงานคนนี้เลย)
- การที่เพื่อนของเขาบอกให้ลงทุนในหุ้นที่ไม่มีความเสี่ยง ทำให้เขาตกอยู่ในความเสี่ยงแทนที่จะได้กำไร เหมือนกับการชี้โพรงให้กระรอก (ใช้เมื่อแนะนำหรือทำให้คนอื่นเข้าสู่สถานการณ์ที่ไม่ดี)
- นายคำบอกกับนายนิดว่าบ้านข้าง ๆ จะไม่อยู่ช่วงวันเสาร์อาทิตย์ ซึ่งทำให้นายนิดซึ่งมีนิสัยลักเล็กขโมยน้อย ได้โอกาสเข้าไปขโมยของ เหมือนการชี้โพรงให้กระรอกเลย (การบอกข้อมูลหรือแนะนำสิ่งที่ไม่ควรทำ โดยไม่ตั้งใจทำให้ผู้อื่นได้โอกาสทำสิ่งที่ไม่ดี หรือเกิดความเสียหาย เช่นการบอกช่องทางให้คนทำผิดหรือทำอันตรายต่อผู้อื่น)
- เมื่อเขาชี้ทางทำผิดให้คนอื่นโดยไม่ตั้งใจ มันก็เหมือนกับการชี้โพรงให้กระรอก เพราะทำให้คนอื่นหลงกลไปทำสิ่งที่ไม่ดี (ใช้เมื่อตำหนิการให้ข้อมูลหรือแนะนำสิ่งที่อาจทำให้คนอื่นได้ผลเสีย)