สุภาษิตไทยหมวดหมู่ ฆ. ฆ้องกลองไม่ดีย่อมตีไม่ดัง
ฆ้องกลองไม่ดีย่อมตีไม่ดัง หมายถึง
สุภาษิต “ฆ้องกลองไม่ดีย่อมตีไม่ดัง” หมายถึง คนที่มีนิสัยไม่ดี หรือสันดานไม่ดี แม้จะได้รับการช่วยเหลือหรือสนับสนุนอย่างไร ก็ไม่สามารถเปลี่ยนแปลงให้เป็นคนดีได้ เปรียบเสมือนฆ้องหรือกลองที่คุณภาพแย่ ต่อให้ตีแรงแค่ไหนก็ไม่สามารถให้เสียงดังกังวานได้ สะท้อนให้เห็นว่าธรรมชาติของคนบางคนไม่สามารถปรับปรุงให้ดีขึ้นได้ง่าย แม้จะพยายามส่งเสริมหรือให้โอกาสมากเพียงใดก็ตาม กล่าวคือ “คนที่นิสัยหรือสันดานไม่ดีช่วยเหลือเกื้อกูลอย่างไรก็ไม่สามารถทำให้ดีขึ้นได้” นั่นเอง
ที่มาของสุภาษิต
สุภาษิตนี้มาจากเปรียบเทียบกับฆ้องและกลอง ซึ่งเป็นเครื่องดนตรีไทยประเภทตี หากทำจากวัสดุที่ไม่ดี เช่น เนื้อโลหะไม่แข็งแรง หรือหนังกลองไม่มีคุณภาพ ต่อให้ตีแรงแค่ไหน ก็ไม่สามารถให้เสียงดังกังวานได้ คนไทยนิยมเปรียบฆ้องกับคนเพราะฆ้องอยู่ในวัด และคนไทยเรา 90% เป็นชาวพุทธ ย่อมอยู่กลมกลืนกับวัดกับพระพุทธศาสนา
แนวคิดนี้ถูกนำมาใช้เปรียบเปรยกับคนที่มีนิสัยไม่ดี หรือสันดานเสีย แม้จะได้รับการอบรมสั่งสอน หรือมีผู้คอยสนับสนุน ก็ไม่สามารถเปลี่ยนให้เป็นคนดีหรือประสบความสำเร็จได้ เพราะพื้นฐานภายในของคนนั้นไม่เอื้อให้เกิดการพัฒนา เปรียบเหมือนเครื่องดนตรีที่ทำจากวัสดุแย่ ต่อให้พยายามใช้ให้ดีแค่ไหน ก็ไม่สามารถให้ผลลัพธ์ที่ดีได้
สุภาษิตนี้จึงเป็นคำเตือนว่าการพยายามช่วยเหลือหรือสนับสนุนคนที่ไม่ยอมเปลี่ยนแปลงตนเอง อาจเป็นเรื่องเปล่าประโยชน์ เพราะพื้นฐานของเขาไม่เอื้อต่อการพัฒนา
ตัวอย่างการใช้สุภาษิต
- เขาพยายามให้โอกาสลูกน้องที่มีพฤติกรรมขี้เกียจ ขาดความรับผิดชอบหลายครั้ง แต่ไม่ว่าเขาจะอบรมสั่งสอนอย่างไร พนักงานคนนั้นก็ยังคงทำงานแย่เหมือนเดิม “แบบนี้แหละ ฆ้องกลองไม่ดีย่อมตีไม่ดัง คนไม่มีวินัย ต่อให้ให้โอกาสกี่ครั้งก็ไม่เปลี่ยน” (เปรียบเปรยถึงคนที่ไม่พัฒนา แม้จะได้รับโอกาสมากมาย)
- พ่อแม่ลงทุนส่งลูกชายเรียนโรงเรียนดี ๆ หวังให้เขามีอนาคตที่ดี แต่เขากลับไม่ตั้งใจเรียน เอาเวลาไปเที่ยวเล่นจนสอบตก “พ่อแม่ทำเต็มที่แล้ว แต่มันไม่ยอมพัฒนาตัวเอง ฆ้องกลองไม่ดีย่อมตีไม่ดังจริง ๆ” (สื่อถึงคนที่ได้รับการสนับสนุนแต่ไม่รู้จักใช้โอกาสให้เป็นประโยชน์)
- หัวหน้าสั่งให้พนักงานคนหนึ่งไปอบรมเพื่อพัฒนาทักษะการทำงาน แต่พอกลับมาก็ยังทำงานผิดพลาดเหมือนเดิม “ต่อให้ส่งไปเรียนหลักสูตรดีแค่ไหน ถ้าเจ้าตัวไม่คิดจะพัฒนาเองก็เปล่าประโยชน์ ฆ้องกลองไม่ดีย่อมตีไม่ดัง” (หมายถึง คนที่ไม่พัฒนาตัวเอง แม้จะได้รับการฝึกฝนหรือโอกาสก็ตาม)
- นักการเมืองบางคนได้รับตำแหน่งสำคัญ มีคนคอยสนับสนุนมากมาย แต่กลับบริหารงานผิดพลาด ไม่ใส่ใจประชาชน “ให้โอกาสก็ไม่ทำให้ดี ฆ้องกลองไม่ดีย่อมตีไม่ดัง อยู่ไปก็มีแต่สร้างปัญหา” (สื่อถึงคนที่ได้รับอำนาจและโอกาส แต่ไม่สามารถทำให้เกิดผลดี)
- เจ้าของร้านอาหารให้ลูกน้องคนหนึ่งดูแลร้านแทน แต่เขากลับไม่ใส่ใจงาน ขาดความรับผิดชอบ ทำให้ร้านขาดทุน “ช่วยเหลือยังไงก็ไม่ดีขึ้น แบบนี้ฆ้องกลองไม่ดีย่อมตีไม่ดัง คงหวังพึ่งไม่ได้แล้ว” (เปรียบเทียบกับคนที่แม้จะได้รับการสนับสนุนก็ไม่สามารถพัฒนาตัวเองให้ดีขึ้น)