สำนวนไทยหมวดหมู่ ช ชักตะพานแหงนเถ่อ
ชักตะพานแหงนเถ่อ หมายถึง
สำนวน “ชักตะพานแหงนเถ่อ” หมายถึง การตั้งใจทำสิ่งใดแล้วไม่สำเร็จ ต้องค้างคาอยู่กลางทาง หรือไม่สามารถทำต่อจนสำเร็จลุล่วง เปรียบเหมือนการชักสะพานขึ้น แต่กลับติดขัดหรือหยุดกลางคัน ทำให้ต้องคอยอยู่อย่างไร้จุดหมาย กล่าวคือ “การตั้งใจทำอะไรแล้วไม่เป็นผลสำเร็จ ต้องคอยค้างอยู่” นั่นเอง
ที่มาของสำนวน
มาจากสะพานชนิดหนึ่งที่สามารถยกขึ้น-ลงได้ ซึ่งมักใช้ข้ามแม่น้ำหรือคลอง โดยเฉพาะในอดีตที่มีเรือขนาดใหญ่สัญจรไปมา
คำว่า “ชักตะพาน” หมายถึง การยกสะพานขึ้นเพื่อให้เรือแล่นผ่าน แต่ถ้าหากยกขึ้นไปแล้วเกิดปัญหา ไม่สามารถลดลงมาได้ หรือไม่สามารถใช้ข้ามไปอีกฝั่งได้ ก็จะเกิดสภาพที่ต้อง “แหงนเถ่อ” คือ มองดูสะพานที่ยกค้างอยู่ โดยไม่สามารถทำอะไรต่อไปได้
สำนวนนี้จึงถูกนำมาใช้ เปรียบเปรยถึงการตั้งใจทำสิ่งใดสิ่งหนึ่ง แต่ไม่สามารถทำให้สำเร็จ หรือเกิดปัญหาทำให้ต้องหยุดชะงัก ค้างคาอยู่กลางทาง โดยไม่สามารถเดินหน้าหรือถอยหลังได้
ตัวอย่างการใช้สำนวน
- โครงการก่อสร้างถนนสายใหม่กำลังจะแล้วเสร็จ แต่เกิดปัญหาขาดงบประมาณ ทำให้ต้องหยุดชะงักอยู่กลางทาง เหมือนชักตะพานแหงนเถ่อเพราะไม่สามารถเดินหน้าต่อได้ (แสดงถึงงานที่ทำไปแล้วแต่ไม่สำเร็จ)
- เจ้าของร้านอาหารลงทุนขยายกิจการ แต่พอเริ่มก่อสร้างได้ไม่นานก็เจอปัญหาเศรษฐกิจจนต้องหยุดกลางคัน ตอนนี้อาคารก่อสร้างค้างอยู่ ไม่มีใครใช้งาน เหมือนชักตะพานแหงนเถ่อ (เปรียบถึงการเริ่มทำสิ่งใดแล้วหยุดชะงักกลางคัน)
- นักศึกษาคนหนึ่งตั้งใจทำวิจัยปริญญาโท แต่พอทำไปได้ครึ่งทางก็ขาดทุนทรัพย์และหมดกำลังใจ จนต้องพักการเรียนไปก่อน คนรอบข้างพูดว่าเขาอยู่ในสภาพชักตะพานแหงนเถ่อ เพราะไม่สามารถเรียนต่อให้จบได้ (สะท้อนถึงการเริ่มต้นแต่ไปไม่ถึงจุดหมาย)
- เพื่อนคนหนึ่งลงทุนเปิดร้านออนไลน์อย่างมั่นใจ แต่หลังจากขายไปได้ไม่นานก็พบว่าขาดทุนหนัก จนต้องหยุดขายชั่วคราว เจ้าตัวบ่นว่า “ทำไปตั้งเยอะ แต่สุดท้ายไปต่อไม่ได้ นี่มันชักตะพานแหงนเถ่อชัด ๆ” (แสดงถึงความผิดหวังจากความล้มเหลว)
- ทีมฟุตบอลของโรงเรียนฝึกซ้อมหนักเพื่อเข้าแข่งขัน แต่พอถึงวันแข่งจริงกลับมีปัญหาเรื่องเอกสาร ทำให้ถูกตัดสิทธิ์ ครูฝึกถอนหายใจแล้วพูดว่า “เตรียมตัวกันมาขนาดนี้ แต่สุดท้ายแข่งไม่ได้ นี่มันชักตะพานแหงนเถ่อไปแล้ว” (เปรียบเทียบถึงการพยายามทำบางสิ่งแต่ไม่สำเร็จ)
สำนวนที่ความหมายคล้ายกัน
- เหยียบขี้ไก่ไม่ฝ่อ หมายถึง: คนเหยาะแหยะ ทำอะไรไม่จริงจัง ไม่ทุ่มเท ไม่เอาการเอางาน ทำอะไรไม่เป็นโล้เป็นพาย เจออุปสรรคนิดหน่อยก็ล้มเลิก ทำอะไรมักไม่สำเร็จแม้กระทั่งเรื่องง่าย ๆ