สำนวนหมวดหมู่ ข. ขี่ช้างจับตั๊กแตน
ขี่ช้างจับตั๊กแตน หมายถึง
สำนวน “ขี่ช้างจับตั๊กแตน” หมายถึง การลงทุนหรือใช้ทรัพยากรที่มากเกินไปสำหรับสิ่งที่ได้กลับมาน้อยหรือไม่คุ้มค่า เปรียบเหมือนการใช้ช้างซึ่งเป็นสัตว์ใหญ่ที่ต้องการแรงและความพยายามมาก มาจับเพียงตั๊กแตนซึ่งเป็นสิ่งเล็กน้อย สื่อถึงการกระทำที่ไม่สมเหตุสมผลกับผลลัพธ์ที่ได้รับ กล่าวคือ “การลงทุนมากแต่ได้ผลนิดหน่อย” นั่นเอง
ที่มาของสำนวนนี้
สำนวน “ขี่ช้างจับตั๊กแตน” มีที่มาจากการเปรียบเทียบในวิถีชีวิตของคนไทยที่รู้จักใช้ ช้าง ซึ่งเป็นสัตว์ใหญ่ มีค่าและต้องใช้ทรัพยากรมากในการดูแล เช่น แรงงาน อาหาร และพลังงาน หากนำช้างมาใช้งานเล็กน้อย เช่น การจับ ตั๊กแตน ซึ่งเป็นสิ่งเล็ก ๆ และไม่มีค่ามากนัก จะถือว่าเป็นการใช้ทรัพยากรที่มากเกินความจำเป็น ไม่คุ้มค่ากับผลลัพธ์ที่ได้รับ
สำนวนนี้สะท้อนถึงแนวคิดของคนไทยในเรื่องความเหมาะสมและความคุ้มค่าในสิ่งที่ทำ ไม่ควรใช้สิ่งที่ยิ่งใหญ่หรือมีมูลค่าสูงเกินไปกับสิ่งที่ได้กลับมาน้อยจนเกินความจำเป็น
ตัวอย่างการใช้สำนวนนี้
- บริษัทใหญ่ลงทุนเปิดสำนักงานหรูเพื่อจัดงานประชุมสำหรับพนักงานเพียงไม่กี่คน ทุกคนมองว่านี่เป็นการขี่ช้างจับตั๊กแตน เพราะค่าใช้จ่ายสูงเกินกว่าผลลัพธ์ที่จะได้รับ (หมายถึงการใช้ทรัพยากรมากเกินไปในสิ่งที่ไม่จำเป็น)
- เจ้านายส่งรถบรรทุกใหญ่ไปรับเอกสารเล็ก ๆ ชิ้นเดียวจากอีกอำเภอหนึ่ง ลูกน้องเลยพูดกันว่านี่มันขี่ช้างจับตั๊กแตนชัด ๆ (เปรียบถึงการใช้ทรัพยากรที่ใหญ่โตกับงานเล็ก ๆ)
- เพื่อนคนหนึ่งจ้างช่างมืออาชีพราคาแพงเพื่อมาซ่อมปลั๊กไฟที่หลุดออกจากผนังเพียงนิดเดียว เพื่อนคนอื่นมองว่าเขาขี่ช้างจับตั๊กแตนเกินไป (หมายถึงการใช้เงินมากกับปัญหาที่เล็กน้อย)
- การเปิดตัวสินค้าราคาถูก แต่ใช้สถานที่ระดับโรงแรมหรูพร้อมการจัดงานยิ่งใหญ่ ทำให้หลายคนวิจารณ์ว่าเป็นการขี่ช้างจับตั๊กแตน เพราะต้นทุนการจัดงานสูงเกินไปเมื่อเทียบกับสินค้าที่นำเสนอ (หมายถึงการลงทุนที่ไม่คุ้มค่า)
- พ่อแม่ซื้อชุดนักเรียนราคาแพงจากห้างดังเพียงเพราะต้องการให้ลูกไปใส่ในโรงเรียนเล็ก ๆ ในชนบท เพื่อนบ้านบอกว่าเป็นการขี่ช้างจับตั๊กแตน เพราะชุดนักเรียนธรรมดาก็ใช้งานได้เหมือนกัน (หมายถึงการใช้จ่ายฟุ่มเฟือยเกินความจำเป็น)
สำนวน, สุภาษิต, คำพังเพย ที่คล้ายสำนวนนี้
- ตำน้ำพริกละลายแม่น้ำ หมายถึง: การลงทุนหรือใช้ทรัพยากรมากแต่ไม่ได้ผลลัพธ์ที่คุ้มค่า หรือสูญเปล่า
- ตีงูให้กากิน หมายถึง: การทำงานที่ใช้แรงหรือทรัพยากรมาก แต่ผลประโยชน์กลับตกอยู่กับคนอื่น
- เสียน้อยเสียยาก เสียมากเสียง่าย หมายถึง: การไม่ยอมเสียสิ่งเล็ก ๆ น้อย ๆ ตั้งแต่ต้น แต่สุดท้ายกลับต้องเสียมากกว่าในภายหลัง
รู้จักสำนวน, สุภาษิต, อื่น ๆ ได้ที่ goodproverb.com
อ้างอิงความหมายจาก LONGDO DICT