สำนวนไทยหมวดหมู่ พ. พายเรือทวนน้ำ
พายเรือทวนน้ำ หมายถึง
สำนวน “พายเรือทวนน้ำ” หมายถึง ทำสิ่งใดด้วยความยากลำบาก เพราะมีอุปสรรคมาก ต้องใช้ความพยายามอย่างมากกว่าปกติ ยากที่จะสำเร็จได้ เปรียบเสมือนการพายเรือไปทวนกระแสน้ำ ต้องออกแรงมาก เรือไปได้ช้า หรืออาจย้อนกลับ ทำให้รู้สึกเหน็ดเหนื่อยและยากต่อความสำเร็จ กล่าวคือ “การทำอะไรด้วยความยากลำบากเพราะมีอุปสรรคมาก” นั่นเอง
ที่มาของสำนวน
มาจากการพายเรือในแม่น้ำหรือลำคลองที่มีน้ำไหลตามทิศทางของมัน เมื่อพายเรือไปตามกระแสน้ำ จะง่ายและเร็ว เรือไหลไปตามทางด้วยความราบรื่น แต่หากพยายามพายเรือทวนกระแสน้ำ จะเป็นเรื่องยากลำบากมาก
การพายทวนน้ำต้องใช้แรงมากกว่าเดิม หลายครั้งเรือไปได้ช้า หรือแทบไม่ไปไหนเลย บางครั้งอาจย้อนกลับมาที่เดิม ทำให้ผู้พายเหน็ดเหนื่อยและรู้สึกท้อ
สำนวนนี้จึงถูกนำมาใช้เปรียบเทียบกับการทำสิ่งใดที่เต็มไปด้วยอุปสรรค ต้องใช้ความพยายามมากกว่าปกติ แม้ผู้ทำงานจะขยันหรือพยายามเต็มที่ ผลลัพธ์อาจไม่ราบรื่นหรือสำเร็จยาก เหมือนการพายเรือทวนน้ำที่เหน็ดเหนื่อยและต่อสู้กับกระแสน้ำอยู่ตลอดเวลา
ตัวอย่างการใช้สำนวน
- บริษัทสตาร์ทอัพแห่งหนึ่งพยายามบุกตลาดต่างประเทศทั้งที่ยังไม่มีประสบการณ์และทรัพยากรเพียงพอ ทีมงานทุกคนทำงานหนัก แต่ต้องเจอกับอุปสรรคมากมาย ทำให้เหมือนพายเรือทวนน้ำไปทุกวัน
- นักเรียนที่เพิ่งย้ายโรงเรียนใหม่ ต้องปรับตัวเข้ากับเพื่อน ครู และวิธีการเรียนที่แตกต่างจากเดิม เขาต้องพยายามอย่างมากเพื่อให้เรียนได้ดีเหมือนเพื่อน ๆ ซึ่งเป็นเหมือนพายเรือทวนน้ำในทุกเรื่อง
- นักการเมืองพยายามผลักดันกฎหมายใหม่ที่หลายฝ่ายไม่เห็นด้วย แม้เขาจะทำงานหนักและเต็มใจแก้ไขปัญหา แต่ต้องเจอแรงต้านหลายทาง จึงเหมือนพายเรือทวนน้ำทุกขั้นตอน
- นักกีฬาอาชีพที่ฟื้นตัวจากอาการบาดเจ็บรุนแรง ต้องฝึกซ้อมทุกวันทั้งร่างกายและจิตใจ เพื่อกลับไปแข่งขันได้เหมือนเดิม การฟื้นตัวจึงเป็นเหมือนพายเรือทวนน้ำตลอดเวลา
- ชาวสวนที่พยายามปลูกพืชพันธุ์ใหม่ที่ดินไม่อุดมสมบูรณ์ ต้องดูแลรดน้ำ ปุ๋ย และป้องกันโรคพืชอย่างต่อเนื่อง แม้จะเหน็ดเหนื่อยและเจออุปสรรคหลายอย่าง การทำงานทุกวันก็เหมือนพายเรือทวนน้ำ
สำนวนที่ความหมายคล้ายกัน
- เข็นครกขึ้นภูเขา หมายถึง: การทำงานที่ยากลำบากอย่างยิ่งโดยต้องใช้ความเพียรพยายามและอดทนอย่างมาก หรือบางทีก็เกินกำลังความสามารถหรือสติปัญญาของตน