คำพังเพยไทยหมวดหมู่ น. น้ำขึ้นให้รีบตัก
น้ำขึ้นให้รีบตัก หมายถึง
คำพังเพย “น้ำขึ้นให้รีบตัก” หมายถึง เมื่อมีโอกาสดีเข้ามา ควรรีบคว้าไว้ อย่ารอช้าหรือปล่อยให้พลาดไป เพราะโอกาสอาจไม่กลับมาอีก เปรียบเสมือนเมื่อน้ำขึ้นถึงจุดที่เหมาะแก่การตัก ควรรีบตักเก็บไว้ ถ้าช้า น้ำลดแล้วจะตักไม่ได้อีก เช่นเดียวกับโอกาสในชีวิต ที่ควรรีบคว้าไว้เมื่อมาถึง กล่าวคือ “เมื่อโอกาสมาถึง ควรรีบทำ” นั่นเอง
ที่มาของคำพังเพย
มาจากวิถีชีวิตของคนไทยในสมัยก่อนที่อาศัยอยู่ใกล้แหล่งน้ำ เช่น แม่น้ำ ลำคลอง การใช้น้ำในชีวิตประจำวันจึงเป็นสิ่งจำเป็น เวลาที่น้ำในแม่น้ำลำคลองมีระดับสูงขึ้. สมัยก่อนเราใช้น้ำในแม่น้ำลำคลองเพื่ออุปโภคบริโภค เมื่อถึงเวลาน้ำขึ้น น้ำจะเต็มฝั่งใสสะอาดและตักได้ง่าย แต่เวลาน้ำลง น้ำจะแห้งขอดและขุ่นเพราะโคลนตมที่ก้นท้องน้ำ เราจึงมักรีบตักน้ำไว้ใช้เมื่อน้ำกำลังขึ้น
จึงเกิดเป็นคำพังเพยเปรียบเปรยว่า เมื่อมีโอกาสดี ๆ เข้ามา ไม่ว่าจะเรื่องงาน เงิน ความรัก หรือโอกาสในชีวิต ควรรีบลงมือทำ อย่ารอช้า มิฉะนั้นอาจพลาดโอกาสนั้นไปอย่างน่าเสียดาย
ตัวอย่างการใช้คำพังเพย
- พีทรู้ว่าบริษัทในฝันเปิดรับตำแหน่งที่เขาต้องการ เขารีบเตรียมเอกสารสมัครทันที เพราะรู้ดีว่าน้ำขึ้นให้รีบตัก โอกาสแบบนี้ไม่ได้มีบ่อย ๆ (คว้าโอกาสทันทีเมื่อมาถึง)
- ฝ้ายลังเลว่าจะเรียนต่อดีไหม พอได้ทุนสนับสนุนเต็มจำนวน เธอจึงไม่รอช้า ตัดสินใจเรียนต่อทันที น้ำขึ้นให้รีบตักไม่อย่างนั้นอาจไม่มีทุนอีกแล้ว (รีบคว้าโอกาสเมื่อเหมาะสม)
- พี่เบลล์เห็นเสื้อแบบหนึ่งกำลังเป็นกระแสในโซเชียล เลยรีบสั่งสินค้ามาขายเพิ่มในร้านออนไลน์ น้ำขึ้นให้รีบตักถ้าช้าอาจขายไม่ทันคนอื่น (ใช้จังหวะตลาดให้เกิดประโยชน์)
- เจ้านายเปิดโอกาสให้พนักงานเสนอแผนงานใหม่ ต้อมที่มีไอเดียอยู่แล้วเลยรีบเสนอก่อนใคร เพราะเขารู้ว่าน้ำขึ้นให้รีบตัก จะได้แสดงความสามารถ (คว้าโอกาสแสดงฝีมือ)
- ตอนนี้กระแส TikTok มาแรง ตาลจึงรีบทำคลิปโปรโมตสินค้าของตัวเองทุกวัน เพราะ น้ำขึ้นให้รีบตัก ยิ่งไว ยิ่งมีโอกาสดัง (รีบลงมือเมื่อกระแสมา)