สำนวนหมวดหมู่ ข. ขายผ้าเอาหน้ารอด
ขายผ้าเอาหน้ารอด หมายถึง
สำนวน “ขายผ้าเอาหน้ารอด” หมายถึง การยอมสละหรือทิ้งสิ่งที่สำคัญหรือจำเป็นต่อการดำรงชีวิตของตนเอง เพียงเพื่อรักษาหน้าหรือชื่อเสียงของตัวเองไว้ เช่น อาจจะยอมขายทรัพย์สินหรือสละสิ่งของที่มีค่า เพื่อให้ดูเหมือนว่าอยู่ในสถานะที่ดีในสายตาคนอื่น แม้จะมีผลกระทบในระยะยาวกับชีวิตหรือความเป็นอยู่ของตัวเอง
หรือความหมายอีกนัยหนึ่งคือ การแก้ไขสถานการณ์เฉพาะหน้าให้รอดพ้นไปได้ โดยอาจต้องเสียสละหรือนำสิ่งของที่มีอยู่ออกมาใช้ เช่น การยืมเงินเพื่อนมาจ่ายหนี้ จำเป็นต้องขายผ้าเอาหน้ารอดไว้ก่อน เพื่อไม่ให้เกิดปัญหาตามมาในทันที
กล่าวคือ “การยอมเสียสละแม้แต่ของจำเป็นที่ตนมีอยู่ เพื่อรักษาชื่อเสียงของตนไว้, ทำให้สำเร็จลุล่วงไป เพื่อรักษาชื่อเสียงของตนไว้” นั่นเอง
สำนวนนี้สะท้อนถึงความสำคัญของการรักษาหน้าตาหรือสถานภาพในสังคม ซึ่งบางครั้งอาจทำให้คนยอมเสียสละสิ่งที่จำเป็นจริง ๆ เพื่อภาพลักษณ์ที่ดูดี
ที่มาของสำนวนนี้
มาจากการเปรียบเทียบถึงการขายผ้าที่มีความสำคัญ โดยเฉพาะผ้าที่ทอขึ้นมาเพื่อใส่ในวันสำคัญ เช่น วันแต่งงาน ซึ่งเป็นผ้าที่มีค่าทางจิตใจและมีคุณค่าสำหรับเจ้าของ การขายผ้าดังกล่าวจึงไม่ใช่เรื่องธรรมดา แต่เป็นการสละสิ่งที่รักและหวงแหน เพื่อรักษาหน้าหรือสถานภาพของตนเองในสังคม การทำเช่นนี้หมายถึงการยอมทิ้งสิ่งที่มีค่าหรือสิ่งที่ตัวเองภาคภูมิใจ เพื่อให้รอดพ้นจากสถานการณ์ที่ยากลำบาก หรือเพื่อรักษาภาพลักษณ์ในสายตาผู้อื่น นั่นคือ การทำสิ่งที่จำเป็นแม้จะต้องสูญเสียบางอย่างไป แต่เพื่อให้สามารถก้าวผ่านปัญหาหรือวิกฤตไปได้ในที่สุด
ตัวอย่างการใช้สำนวนนี้
- เมื่อธุรกิจของเขาเจอปัญหาหนัก เขาต้องขายผ้าเอาหน้ารอดโดยการขายที่ดินที่มีไว้เพื่อการเกษียณอายุ แม้จะเป็นการตัดสินใจที่ยากลำบาก แต่เขาก็ต้องทำเพื่อให้บริษัทสามารถจ่ายหนี้และดำเนินกิจการต่อไปได้ในช่วงเวลานั้น (การยอมสละทรัพย์สินที่มีค่าเพื่อต่อชีวิตธุรกิจในระยะสั้น)
- หลังจากที่เธอประสบปัญหาการเงินหนักจนไม่มีเงินจ่ายค่ารักษาพยาบาลให้แม่ เธอตัดสินใจขายผ้าเอาหน้ารอดโดยการขายเครื่องประดับที่เคยได้รับมรดกจากปู่ย่า เพื่อเอาเงินมาจ่ายค่ารักษาในทันที แม้จะรู้สึกเสียดาย แต่ต้องทำเพื่อความจำเป็น (การยอมสละสิ่งที่มีคุณค่าทางจิตใจเพื่อรักษาสถานการณ์เฉพาะหน้า)
- เขาไม่ต้องการขายบ้านที่ซื้อมาใหม่ เพราะมันเป็นที่ที่เขาฝันอยากจะใช้ชีวิต แต่เมื่อเขาเจอวิกฤตการเงิน เขาต้องขายผ้าเอาหน้ารอดโดยการขายบ้านนั้น เพื่อจ่ายหนี้และรักษาความเป็นอยู่ของครอบครัวไปก่อน (การสละสิ่งที่มีคุณค่าเพื่อแก้ไขปัญหาในระยะสั้น)
- ในการประมูลสินค้าครั้งใหญ่ เขาต้องขายผ้าเอาหน้ารอดโดยการยืมเงินจากเพื่อนเพื่อเข้าร่วมการประมูล แม้ว่าจะเสี่ยงมากแต่เขาก็ต้องทำเพื่อไม่ให้เสียโอกาสในการขยายธุรกิจ (การใช้วิธีการชั่วคราวเพื่อรักษาสถานะทางธุรกิจในระยะยาว)
- หลังจากที่เธอได้รับข้อเสนองานใหม่ที่ดีกว่า แม้จะรู้สึกไม่สะดวก แต่เธอก็ขายผ้าเอาหน้ารอดโดยการตัดสินใจลาออกจากงานเก่าและยอมสละโบนัสประจำปีที่เพิ่งจะได้รับ เพื่อเริ่มต้นในที่ใหม่ที่มีโอกาสดีกว่า (การยอมละทิ้งสิ่งที่แน่นอนเพื่อไปสู่สิ่งที่อาจจะดีกว่าในอนาคต)
รู้จักสำนวน, สุภาษิต, อื่น ๆ ได้ที่ goodproverb.com
อ้างอิงความหมายจากสำนักงานราชบัณฑิตยสภา