สุภาษิตไทยหมวดหมู่ ท. ทางเตียนเวียนลงนรก ทางรกวกขึ้นสวรรค์
ทางเตียนเวียนลงนรก ทางรกวกขึ้นสวรรค์ หมายถึง
สุภาษิต “ทางเตียนเวียนลงนรก ทางรกวกขึ้นสวรรค์” หมายถึง คนที่เลือกเส้นทางสะดวกสบาย ไม่ลำบาก มักจะพบจุดจบที่เลวร้ายหรือผิดศีลธรรม ในขณะที่ผู้ที่เลือกทำความดีแม้ยากลำบาก มักได้ผลลัพธ์ที่ดีงามในภายหลัง หรือความหมายอีกนัยหนึ่งคือการทำความชั่วนั้นทำได้ง่าย แต่สุดท้ายก็จะส่งผลให้ต้องไปรับกรรมได้รับความลำบาก ส่วนการทำความดีนั้นทำยากกว่าแต่สุดท้ายก็จะได้รับผลดี
เปรียบเสมือนการเดินทางที่ดูง่ายและราบรื่นอาจพาไปสู่ความพินาศ ในขณะที่เส้นทางที่เต็มไปด้วยอุปสรรค หากอดทนเดินไปอย่างถูกต้อง ก็จะนำพาไปสู่ความสำเร็จและความสงบสุขในที่สุด กล่าวคือ “ทางที่ง่ายอาจพาไปสู่สิ่งไม่ดี ส่วนทางที่ยากอาจนำไปสู่สิ่งดี” นั่นเอง
ที่มาของสุภาษิต
มาจากหลักคำสอนในพระพุทธศาสนา โดยเฉพาะเรื่องมรรค 8 (อริยมรรคมีองค์ 8) และ หลักกรรม (กัมมะ) ซึ่งสอนให้มนุษย์ประพฤติชอบด้วยกาย วาจา และใจ แม้เส้นทางแห่งความดีจะยากลำบากและต้องอดทน แต่จะนำไปสู่ผลดีในภายหน้า เช่นเดียวกับอริยมรรคที่เป็นทางสายเอกไปสู่ความพ้นทุกข์ ตรงกันข้าม เส้นทางที่สะดวก สบาย ลุ่มหลงในกิเลส แม้จะง่ายในตอนต้น แต่หากผิดศีล ผิดธรรม ก็ย่อมนำไปสู่อบายภูมิหรือนรก ตามหลักแห่งกรรมที่สอนว่า “ทำดีได้ดี ทำชั่วได้ชั่ว”
ตัวอย่างการใช้สุภาษิต
- ชายหนุ่มเลือกจะดูแลแม่ที่ป่วยแทนการไปทำงานต่างประเทศที่รายได้สูง ทั้งที่เหนื่อยและไม่มีเวลาพักผ่อน เพราะเขาเชื่อว่าทางรกวกขึ้นสวรรค์ (เปรียบได้กับการเสียสละความสบายในระยะสั้นเพื่อคุณธรรมและความกตัญญู)
- นักการเมืองบางคนเลือกจะโกงงบเพื่อประโยชน์ส่วนตัว แม้จะไม่เหนื่อยและได้เงินง่าย แต่สุดท้ายกลับถูกเปิดโปงและติดคุก สมกับคำที่ว่า ทางเตียนเวียนลงนรก (เปรียบได้กับความหายนะจากการเลือกทางผิดที่ดูง่ายแต่เลวร้ายในระยะยาว)
- เด็กหญิงคนหนึ่งเลือกใช้เวลาหลังเลิกเรียนช่วยแม่ขายของแทนการไปเที่ยวกับเพื่อน แม้จะเหนื่อยแต่ก็ทำด้วยใจ เพราะเธอเชื่อว่าทางรกวกขึ้นสวรรค์ (เปรียบได้กับการเลือกทำสิ่งดีเพื่อครอบครัวแม้ต้องแลกกับความสนุกส่วนตัว)
- ชายวัยทำงานเลือกลงทุนในธุรกิจสีเทาเพราะเห็นว่าได้เงินไว แต่ไม่กี่เดือนต่อมากลับถูกโกงหมดตัว จึงเข้าใจถึงสุภาษิตที่ว่า ทางเตียนเวียนลงนรก (เปรียบได้กับผลลัพธ์จากการเห็นแก่ทางลัดที่ดูดีแต่ไร้เสถียรภาพ)
- นักเรียนต่างจังหวัดต้องตื่นตีสี่เดินทางไกลมาเรียนทุกวัน แม้จะเหน็ดเหนื่อยและมีเวลาพักน้อย แต่เขาไม่ยอมทิ้งการศึกษา เพราะเชื่อว่าทางรกวกขึ้นสวรรค์ (เปรียบได้กับการอดทนเพื่ออนาคตที่ดี แม้ต้องเสียสละชีวิตสะดวกสบายในวันนี้)