สำนวนไทยหมวดหมู่ ง. งู ๆ ปลา ๆ
งู ๆ ปลา ๆ หมายถึง
สำนวน “งู ๆ ปลา ๆ” หมายถึง ความรู้หรือความสามารถที่มีเพียงผิวเผิน ครึ่ง ๆ กลาง ๆ งั้น ๆ ไม่ลึกซึ้งหรือเชี่ยวชาญจริง เปรียบเสมือนงูที่ลงน้ำได้แต่ว่ายไม่เก่ง และปลาที่อยู่บกได้ชั่วคราวแต่ก็ไปไหนไม่ได้ไกล ทั้งคู่สามารถอยู่ในสภาพแวดล้อมที่ไม่ใช่ของตัวเองได้ในระดับหนึ่ง แต่ไม่สามารถทำได้อย่างเต็มที่หรือคล่องแคล่วเหมือนสัตว์ที่เกิดมาเพื่อสิ่งนั้น เช่นเดียวกับคนที่พอรู้เรื่องบางอย่างแต่ไม่ลึกซึ้ง ทำให้ทำได้บ้างแต่ไม่ถึงขั้นชำนาญ กล่าวคือ “ผู้ที่มีความรู้เล็ก ๆ น้อย ๆ, และไม่รู้จริง” นั่นเอง
ที่มาของสำนวน
มาจากการเปรียบเปรยพฤติกรรมของงูและปลา ซึ่งแม้จะสามารถเคลื่อนที่ในน้ำได้ทั้งคู่ แต่งูไม่ได้ว่ายน้ำเก่งเหมือนปลา และปลาก็ไม่สามารถเลื้อยบนบกได้เหมือนงู
- งูสามารถว่ายน้ำได้ แต่ไม่ใช่สัตว์น้ำโดยธรรมชาติ มันอาจเคลื่อนที่ในน้ำได้แต่ไม่คล่องแคล่วเท่าปลา
- ปลาบางชนิดสามารถขึ้นบกได้ชั่วคราว แต่ไม่สามารถอยู่บนบกได้นานเหมือนสัตว์บก
เมื่อนำสองสิ่งนี้มารวมกัน สำนวน “งู ๆ ปลา ๆ” จึงหมายถึง สิ่งที่ไม่สมบูรณ์แบบ ทำได้บ้างแต่ไม่ถึงขั้นชำนาญ เช่นเดียวกับงูที่ว่ายน้ำได้แต่ไม่เก่ง และปลาที่ขึ้นบกได้แต่ไปได้ไม่นาน สะท้อนถึงความรู้หรือความสามารถที่มีเพียงผิวเผิน ไม่ลึกซึ้งหรือเชี่ยวชาญจริง
ตัวอย่างการใช้สำนวน
- เขาเรียนภาษาจีนมาแค่ไม่กี่เดือน ตอนพูดก็พอได้ แต่ยังไม่สามารถอ่านเขียนได้คล่อง เรียกว่ารู้แบบงู ๆ ปลา ๆ เท่านั้น (ใช้กับคนที่มีความรู้พื้นฐาน แต่ยังไม่เชี่ยวชาญ)
- เจ้านายมอบหมายให้เขาแก้ไขระบบคอมพิวเตอร์ ทั้งที่เขาแค่เคยลองซ่อมเครื่องของตัวเองแบบ งู ๆ ปลา ๆ สุดท้ายก็ทำพังจนต้องเรียกช่างมืออาชีพ (ใช้กับคนที่มีความรู้เพียงครึ่ง ๆ กลาง ๆ แต่ถูกมอบหมายงานที่เกินความสามารถ)
- แม้ว่าเธอจะเคยช่วยพ่อค้าทำอาหารมาบ้าง แต่พอให้เธอลงมือเองกลับทำผิดขั้นตอน เพราะมีความรู้แบบงู ๆ ปลา ๆ เท่านั้น (ใช้กับคนที่รู้เรื่องบางอย่างแต่ไม่ละเอียดพอ ทำให้เกิดข้อผิดพลาด)
- นักลงทุนมือใหม่บางคนดูวิดีโอสอนการเทรดหุ้นไม่กี่คลิป แล้วคิดว่าตัวเองเชี่ยวชาญ แต่ความจริงยังเป็นแค่ความรู้งู ๆ ปลา ๆ อาจทำให้ขาดทุนได้ง่าย (ใช้กับคนที่คิดว่าตัวเองรู้มาก แต่แท้จริงยังมีความรู้น้อย)
- เขาเคยเล่นกีตาร์มาบ้างแต่ไม่ได้ฝึกจริงจัง พอให้ขึ้นเวทีเล่นสดก็ตื่นเต้นและเล่นผิดพลาดไปหมด เพราะมีฝีมือแค่งู ๆ ปลา ๆ (ใช้กับคนที่มีทักษะเพียงเล็กน้อย แต่ยังไม่สามารถนำไปใช้ได้อย่างสมบูรณ์)
สำนวนที่ความหมายคล้ายกัน
- กัดหางตัวเอง หมายถึง: อาการของคนที่พูดจาวกไปวนมา พูดไม่รู้เรื่อง หาสาระไม่ได้ ไม่ได้ความ
- เข้ารกเข้าพง หมายถึง: การพูดหรือการกระทำที่ผิดพลาดหรือหลุดจากประเด็น เนื่องจากขาดความรู้ความเข้าใจหรือความชำนาญในเรื่องนั้น
- ตาบอดสอดตาเห็น หมายถึง: ผู้ที่อวดรู้ในเรื่องที่ตนไม่รู้