คำพังเพยหมวดหมู่ ข. ขี้แพ้ชวนตี
ขี้แพ้ชวนตี หมายถึง
คำพังเพย “ขี้แพ้ชวนตี” หมายถึง คนที่ยอมรับความพ่ายแพ้ไม่ได้ เมื่อแพ้หรือเสียเปรียบจึงมักหาเรื่องทะเลาะหรือสร้างปัญหาเพื่อกลบเกลื่อนความพ่ายแพ้ของตัวเอง หรือคนที่แพ้แล้วไม่ยอมรับว่าแพ้ ชวนหาเรื่องเอาชนะด้วยกำลังต่อ แพ้ตามกติกาแล้วยังไม่ยอมรับว่าแพ้จะเอาชนะให้ได้ เป็นพวกแพ้แล้วพาล สะท้อนถึงพฤติกรรมที่ไม่รู้จักยอมรับความจริงอย่างเหมาะสม กล่าวคือ “แพ้ตามกติกาแล้วยังไม่ยอมรับว่าแพ้จะเอาชนะด้วยกำลัง, แพ้แล้วพาล” นั่นเอง
ที่มาของคำพังเพยนี้
มาจากพฤติกรรมที่พบได้บ่อยในสถานการณ์แข่งขัน เช่น การแข่งขันกีฬา เมื่อจบการแข่งขันแล้ว ฝ่ายที่แพ้ไม่สามารถยอมรับผลการตัดสินได้ อาจไม่พอใจกรรมการหรือคู่แข่ง และมักกล่าวหาฝ่ายตรงข้ามหรือสร้างความขัดแย้งขึ้นมา เพื่อกลบเกลื่อนความพ่ายแพ้ของตนเอง
คำว่า “ชวนตี” ในที่นี้ หมายถึงการไม่ยอมจบปัญหา แต่กลับยั่วยุหรือหาเรื่องให้เกิดความขัดแย้งต่อไป สะท้อนพฤติกรรมที่ขาดน้ำใจนักกีฬา และไม่รู้จักยอมรับความพ่ายแพ้ด้วยความสง่างาม คำพังเพยนี้จึงมักใช้เตือนใจให้รู้จักแพ้ให้เป็น และไม่สร้างปัญหาที่จะทำให้เสียภาพลักษณ์ในภายหลัง
ตัวอย่างการใช้คำพังเพยนี้
- ในการแข่งขันฟุตบอลระหว่างสองทีม ทีมของนายเอกแพ้ไปอย่างชัดเจน แต่เขากลับไม่ยอมรับผล และกล่าวหากรรมการว่าเข้าข้างทีมตรงข้าม แถมยังพยายามยั่วยุให้ทะเลาะกัน เพื่อนร่วมทีมจึงพูดว่า “อย่าทำตัวขี้แพ้ชวนตีแบบนี้เลย มันเสียภาพลักษณ์ทีมเรา” (การไม่ยอมรับความพ่ายแพ้และหาเรื่องต่อ)
- ในการโต้วาทีของนักเรียน เมื่อฝ่ายของสมชายแพ้ เขากลับแสดงอารมณ์ฉุนเฉียวและพยายามตะโกนข่มเสียงฝ่ายตรงข้ามจนบรรยากาศตึงเครียด ครูจึงเตือนว่า “การเป็นขี้แพ้ชวนตีไม่ใช่สิ่งที่น่าภูมิใจ จงยอมรับความพ่ายแพ้และพัฒนาตัวเอง” (เตือนให้รู้จักแพ้ให้เป็น)
- เด็กสองคนเล่นเกมกระดานกัน เมื่อเด็กคนหนึ่งแพ้ เขากลับปัดเกมกระดานทิ้งและโทษเพื่อนว่าขี้โกง เพื่อนในกลุ่มจึงบอกว่า “แพ้แล้วพาลแบบนี้ เหมือนขี้แพ้ชวนตีเลยนะ” (การไม่ยอมรับผลและสร้างปัญหา)
- ในการเลือกตั้งประธานนักเรียน ฝ่ายของนายแดงไม่ได้รับเลือก แต่กลับกล่าวหาผู้ชนะว่าซื้อเสียงและชวนพวกพ้องก่อความวุ่นวายในโรงเรียน อาจารย์จึงกล่าวว่า “พฤติกรรมแบบนี้มันชัดเจนว่าเป็นขี้แพ้ชวนตี” (การสร้างปัญหาเพราะไม่ยอมรับความพ่ายแพ้)
- กลุ่มเพื่อนเล่นบาสเกตบอลกันในสนาม เมื่อทีมของนายสมชายแพ้ เขาโกรธและพยายามผลักเพื่อนอีกทีมจนเกือบมีเรื่อง เพื่อนในทีมต้องเข้ามาห้ามและบอกว่า “อย่าทำตัวขี้แพ้ชวนตีแบบนี้เลย แพ้ก็แค่ยอมรับแล้วเล่นใหม่” (การใช้อารมณ์แทนที่จะยอมรับผลด้วยดี)
รู้จักสำนวน, สุภาษิต, อื่น ๆ ได้ที่ goodproverb.com
อ้างอิงความหมายจาก Longdo Dict