คำพังเพยไทยหมวดหมู่ ด. เดือนหกให้หว่านกล้า เดือนห้าให้แต่งไถ
เดือนหกให้หว่านกล้า เดือนห้าให้แต่งไถ หมายถึง
คำพังเพย “เดือนหกให้หว่านกล้า เดือนห้าให้แต่งไถ” หมายถึง การทำสิ่งใดต้องทำตามจังหวะเวลาที่เหมาะสม หากทำก่อนหรือหลังช่วงเวลาที่ควร อาจไม่ได้ผลลัพธ์ที่ดี เปรียบเสมือนการทำนาที่ต้องไถดินในเดือนห้า และหว่านกล้าในเดือนหก ตามฤดูกาลของเกษตรกรรมไทย กล่าวคือ “ควรทำในสิ่งที่ถูกต้องตามกาลเทศะหรือเวลาที่เหมาะสม” นั่นเอง
ที่มาของคำพังเพย
มาจากวิถีชีวิตของเกษตรกรไทยในอดีต ซึ่งพึ่งพาธรรมชาติและฤดูกาลในการทำนาเดือนห้า (ประมาณเดือนเมษายน) เป็นช่วงที่ต้องเตรียมดินโดยการไถพรวนให้พร้อมสำหรับเพาะปลูกเดือนหก (ประมาณเดือนพฤษภาคม – มิถุนายน) เป็นช่วงต้นฤดูฝนที่เหมาะสำหรับการหว่านกล้าข้าว เพราะมีน้ำฝนเพียงพอสำหรับการเจริญเติบโต
แนวคิดนี้สะท้อนให้เห็นถึงความสำคัญของการทำสิ่งต่างๆ ให้ถูกจังหวะและเวลา หากหว่านกล้าช้าหรือไถดินผิดฤดู ก็อาจทำให้ผลผลิตไม่ดี คำพังเพยนี้จึงถูกนำมาใช้เป็นข้อเตือนใจว่าการทำสิ่งใดต้องรู้จักเลือกเวลาที่เหมาะสม ไม่รีบเร่งเกินไป หรือช้าเกินไป มิฉะนั้นอาจไม่ได้ผลลัพธ์ที่ดีตามที่หวัง
ตัวอย่างการใช้คำพังเพย
- ถ้าอยากสอบติด ต้องเริ่มอ่านหนังสือล่วงหน้าตั้งแต่เนิ่นๆ ไม่ใช่มาเร่งเอาตอนใกล้สอบ เดือนหกให้หว่านกล้า เดือนห้าให้แต่งไถ ถ้าทำตามจังหวะที่เหมาะสมก็จะได้ผลดี (หมายถึง การทำสิ่งใดต้องทำให้ถูกจังหวะเวลา ไม่รีบหรือช้าจนเกินไป)
- การลงทุนต้องศึกษาข้อมูลให้ดี ไม่ใช่รีบร้อนเอาแต่ผลกำไรโดยไม่เตรียมตัว เดือนหกให้หว่านกล้า เดือนห้าให้แต่งไถ ถ้าทำถูกขั้นตอน โอกาสสำเร็จก็มีสูง (หมายถึง ควรทำตามลำดับที่เหมาะสม เพื่อให้ได้ผลลัพธ์ที่ดี)
- งานใหญ่ต้องมีการวางแผนล่วงหน้า ถ้ามัวแต่ผลัดวันประกันพรุ่ง พอถึงเวลาจริงก็อาจทำไม่ทัน เดือนหกให้หว่านกล้า เดือนห้าให้แต่งไถ ควรเตรียมตัวให้พร้อมก่อนเสมอ (หมายถึง ทำสิ่งใดควรวางแผนและเริ่มให้ถูกจังหวะ เพื่อให้สำเร็จตามที่ตั้งใจ)
- ก้อยเห็นเมย์เริ่มออมเงินตั้งแต่เนิ่น ๆ จึงถาม “แกเก็บเงินล่วงหน้าไว้เยอะเลยนะ” เมย์ตอบ “แน่นอน ฉันอยากมีเงินสำรองไว้ใช้ เดือนหกให้หว่านกล้า เดือนห้าให้แต่งไถ เตรียมตัวก่อนจะได้ไม่ลำบากทีหลัง” (หมายถึง การวางแผนและเริ่มต้นให้ถูกเวลาช่วยให้มีความมั่นคง)
- บอยลังเลว่าจะสมัครงานใหม่หรือรอไปก่อน เต้จึงให้คำแนะนำ “แก ถ้าคิดจะเปลี่ยนงาน ก็ควรเริ่มหาตั้งแต่ตอนนี้ ไม่ใช่รอให้ถูกไล่ออกก่อน” บอยตอบ “จริงด้วยว่ะ” เต้พูดต่อ “เดือนหกให้หว่านกล้า เดือนห้าให้แต่งไถ ทำอะไรให้ทันเวลา จะได้ไม่มานั่งเสียใจทีหลัง” (หมายถึง การเตรียมตัวล่วงหน้าจะช่วยให้มีทางเลือกที่ดีกว่า)