สำนวนไทยหมวดหมู่ ผ. แผ่สองสลึง
แผ่สองสลึง หมายถึง
สำนวน “แผ่สองสลึง” หมายถึง การนอนหงาย มือเท้าเหยียดออกไปเต็มที่ หรือแผ่ร่างกายออกเต็มที่ เปรียบเสมือนร่างกายที่แผ่ออกกว้างชัดเจนเหมือนเหรียญสองสลึงแผ่แบนออกเต็มพื้นที่ กล่าวคือ “อาการที่นอนหงายมือตีนเหยียดออกไปเต็มที่” นั่นเอง
ที่มาของสำนวน
มาจากการเล่นพนันถั่วโปในโรงบ่อนสมัยก่อน ในบ่อนมี เงินเหรียญสลึงและสองสลึง ซึ่งเป็นเหรียญแบน บ่อนมักใช้ ไม้ขอยาวปลายเป็นห่วงกลม สำหรับคล้องเหรียญเวลาจ่ายเงินให้ผู้ชนะ แต่เหรียญแบนมักติดเสื่อและเกี่ยวไม้ขอไม่สะดวก เพื่อแก้ปัญหานี้เจ้ามือนายบ่อนจึงทุบเหรียญสลึงและสองสลึงให้หักงอเล็กน้อย ทำให้สามารถเกี่ยวกับไม้ขอได้ง่ายขึ้น
ในสมัยก่อนเหรียญส่วนใหญ่จะงออยู่แล้ว ดังนั้นเมื่อพบเหรียญที่ แผ่แบนออกมากลับกลายเป็นของแปลกและสังเกตง่าย ผู้คนจึงเริ่มพูดว่า “แผ่สองสลึง” ใช้กล่าวถึงการนอนหงาย มือเท้าเหยียดออกไปเต็มที่ หรือแผ่ร่างกายออกเต็มที่ มักใช้เปรียบกับเหรียญที่แผ่ออกกว้างและชัดเจน
ตัวอย่างการใช้สำนวน
- ก้องภพหลังจากวิ่งซ้อมมาราธอนนานชั่วโมงสุดท้าย เขาล้มลงนอนหงาย มือเท้าแผ่ออกเต็มที่ นอนแผ่สองสลึงหายใจแทบไม่ทัน แสดงให้เห็นความเหนื่อยล้าสุดขีด (แสดงท่าทางร่างกายที่แผ่เต็มที่เพราะความเหนื่อยล้า)
- เด็กน้อยลื่นล้มบนพื้นหญ้าแล้วนอนหงาย มือเท้าแผ่ออกเต็มที่ เหมือนแผ่สองสลึงเต็มสนาม
- (อธิบาย: แสดงท่าทางนอนหงาย มือเท้าเหยียดออกเต็มที่)
- เมื่อชายหนุ่มล้มจากจักรยาน เขานอนหงาย แผ่มือเท้าออกเต็มที่ ทำให้ทุกคนหัวเราะกับท่าทางแปลก ๆ ของเขา เหมือนนอนแผ่สองสลึง (ใช้เปรียบท่าทางร่างกายที่แผ่ออกกว้าง)
- นางแบบล้มระหว่างถ่ายแฟชั่น เธอนอนหงาย มือเท้าแผ่เต็มที่ นอนแผ่สองสลึง ทำให้ช่างภาพรีบเข้ามาช่วย (ภาพลักษณะการแผ่ร่างกายออกเต็มที่ชัดเจน)
- เด็กนักเรียนเล่นสไลเดอร์แล้วพลาด ลื่นลงไปนอนหงาย แผ่มือเท้าเต็มพื้นที่ เหมือนแผ่สองสลึงบนพื้นสไลเดอร์ (แสดงภาพการแผ่ร่างกายเต็มที่ของเด็ก)
- นักฟุตบอลวิ่งชนเพื่อนร่วมทีมจนล้ม เขานอนหงาย มือเท้าแผ่ออกเต็มที่ นอนแผ่สองสลึง ทำให้กรรมการต้องวิ่งมาช่วยปลอบ (แสดงท่าทางแผ่เต็มร่างกายชัดเจนในสนามกีฬา)