สำนวนไทยหมวดหมู่ ท. แทงใจดำ
แทงใจดำ หมายถึง
สำนวน “แทงใจดำ” หมายถึง การพูดหรือกระทำบางสิ่งที่ไปกระทบจุดอ่อนไหวที่สุดในใจของผู้อื่น โดยเฉพาะเรื่องที่เจ้าตัวไม่อยากให้ใครพูดถึง เมื่อตรงจุดนั้นเข้า จะรู้สึกเจ็บลึก เสียใจ หรือสะเทือนใจอย่างรุนแรง เปรียบเสมือนการยิงหรือแทงเข้าเป้ากลางแผ่นเป้ายิงปืน ซึ่งจุดกลางสุดมักมีสีดำ เรียกว่า “ใจดำ” หากยิงหรือพูดโดนตรงนั้นพอดี แม่นยำก็จริง แต่ยิ่งทำให้เจ็บลึกที่สุด เพราะเป็นจุดที่ซ่อนอยู่ในใจ และเปราะบางที่สุด กล่าวคือ “การพูดตรงกับความในใจของผู้ฟัง” นั่นเอง
ที่มาของสำนวน
มาจากการเปรียบเทียบกับการยิงเป้าในกีฬายิงปืน ซึ่งเป้าซ้อมจะมีลักษณะเป็นวงกลมซ้อนกันหลายชั้น โดยจุดกลางสุดของเป้าจะเรียกว่า “ใจดำ” เพราะมักเป็นจุดสีดำที่เล็กและอยู่ลึกที่สุด
เมื่อการยิงเข้ากลางเป้าพอดี ถือว่า “แม่นยำและรุนแรง” เช่นเดียวกับคำพูดที่ตรงกับความในใจหรือจุดอ่อนไหวของผู้ฟัง จึงเปรียบเปรยว่า “แทงใจดำ” คือการพูดจาโดนใจอย่างจัง ในทางที่กระทบความรู้สึกอย่างแรงและเจ็บลึก
สำนวนนี้นิยมใช้อธิบายคำพูดที่ตรงกับใจหรือตรงกับความคิดของผู้ฟัง สามารถนำไปใช้ได้ทั้งความหมายในทางดีและทางไม่ดี แต่จะพบเห็นในทางไม่ดีเสียมากกว่า
ตัวอย่างการใช้สำนวน
- ในวันประชุม ทีมผู้บริหารกล่าวถึงจุดอ่อนของแผนการตลาด ซึ่งบังเอิญตรงกับสิ่งที่เขาเป็นคนเสนอ ทำให้รู้สึกเหมือนถูกแทงใจดำเข้าเต็ม ๆ (เพราะรู้ดีว่าความผิดพลาดนั้นเกิดจากตัวเอง)
- ขณะเลื่อนดูโพสต์ในโซเชียล เขาเจอกลอนประชดเรื่อง “คนที่ไม่เคยอยู่เคียงข้างใครในยามลำบาก” มันแทงใจดำจนเขาต้องปิดแอปทันที (เพราะตรงกับนิสัยส่วนตัวที่เจ้าตัวรู้สึกผิดอยู่ลึก ๆ)
- ครูเขียนข้อความติในสมุดว่า “ไม่ตั้งใจเรียนแม้มีความสามารถ” มันดูเรียบง่าย แต่ก็แทงใจดำเด็กชายคนนั้นจนกลับบ้านไปนั่งเงียบทั้งวัน (เพราะคำพูดนั้นสะท้อนความจริงที่เขาไม่กล้ายอมรับ)
- เมื่อแฟนเก่าพูดว่า “เธอไม่เคยรักใครจริงจังเลยสักครั้ง” น้ำตาเธอก็ไหลทันที “มันแทงใจดำจนพูดอะไรไม่ออก” (เพราะคำพูดนั้นไปกระทบสิ่งที่เธอเคยกลัวมาตลอด)
- หลังการสัมภาษณ์งานที่ล้มเหลว พ่อพูดว่า “ถ้าเตรียมตัวให้ดีกว่านี้ ก็คงไม่พลาดหรอก ฟังแล้วมันแทงใจดำจริง ๆ เพราะรู้ตัวว่าประมาทไป” (สะท้อนความรู้สึกเจ็บที่เกิดจากคำพูดที่ไปตรงกับจุดผิดพลาดของตนเอง)