Tag: คำพังเพยไทย ท.

คำพังเพยไทยหมวดหมู่ ท. ทำดีได้ดี ทำชั่วได้ชั่ว ทำดีได้ดี ทำชั่วได้ชั่ว หมายถึง คำพังเพย “ทำดีได้ดี ทำชั่วได้ชั่ว” หมายถึง การกระทำของคนจะส่งผลกลับมาหาตัวเองตามสิ่งที่ทำไว้ หากทำความดี ย่อมได้รับผลดีตอบแทน ส่วนคนที่ทำความชั่ว ย่อมได้รับผลร้ายตามมาในภายหลัง และการกระทำของคน ไม่ว่าจะดีหรือชั่ว ย่อมได้รับผลลัพธ์ตามที่ทำไว้ เปรียบเสมือนหลักแห่งกรรม ที่เชื่อว่าผลของการกระทำไม่หายไปไหน ไม่ช้าก็เร็ว ย่อมย้อนกลับมาสู่ผู้กระทำตามความดีหรือความชั่วที่ตนสร้างไว้ กล่าวคือ “คนเราทำอย่างไรก็จะได้อย่างนั้น และใครทำกรรมใดไว้ จะได้รับผลกรรมนั้น” นั่นเอง ที่มาของคำพังเพย มีรากฐานมาจากหลักกรรมในพระพุทธศาสนา ซึ่งเป็นความเชื่อสำคัญในสังคมไทยมาแต่โบราณว่าการกระทำของมนุษย์ ไม่ว่าจะดีหรือชั่ว ล้วนมีผลตามมาทั้งสิ้น แนวคิดนี้ถูกถ่ายทอดผ่านวิถีชีวิต คำสอนของผู้ใหญ่ และวัฒนธรรมไทย เช่น การปลูกฝังให้ลูกหลานประพฤติดี เพราะเชื่อว่าทำความดีจะนำพาสิ่งดี ๆ มาสู่ชีวิต และในทางกลับกัน หากทำชั่ว ก็ย่อมหนีไม่พ้นผลของกรรมไม่ทางใดก็ทางหนึ่ง คำพังเพยนี้จึงเป็นการย้ำเตือนว่าสิ่งที่เราทำจะสะท้อนกลับมาหาเราในที่สุด ไม่ใช่เพราะโชคหรือบังเอิญ แต่เป็นเพราะเหตุและผลของการกระทำนั่นเอง ตัวอย่างการใช้คำพังเพย

คำพังเพยไทยหมวดหมู่ ท. ทำนาล่าเป็นข้าควาย มีเมียสายเป็นข้าลูก ทำนาล่าเป็นข้าควาย มีเมียสายเป็นข้าลูก หมายถึง คำพังเพย “ทำนาล่าเป็นข้าควาย มีเมียสายเป็นข้าลูก” หมายถึง การทำสิ่งใดผิดเวลา ย่อมนำมาซึ่งความเหนื่อยยากหรือภาระมากกว่าปกติ เปรียบได้กับคนที่เริ่มทำนาช้า ฤดูกาลไม่อำนวย ก็ต้องพึ่งแรงควายมากขึ้น กลายเป็นเหมือน “ข้าควาย” และหากแต่งเมียช้าอายุเยอะจนมีลูกเร็ว ก็ต้องกลายเป็น “ข้าลูก” เพราะต้องดูแลลูกตอนแก่ตัวเองแล้ว กล่าวคือ “การตัดสินใจช้าทำให้เสียโอกาสดี ๆ ไป เช่นการมีภรรยา ช้า ก็จะต้องลำบากเลี้ยงลูกยามแก่” นั่นเอง ที่มาของคำพังเพย คำพังเพยนี้มีที่มาจากวิถีชีวิตของชาวนาไทยในอดีตโดยเฉพาะในภาคเหนือที่มีภาษาถิ่นเฉพาะว่า “เยียะนาหล้าเสียแรงควาย มีเมียขวายเป็นข้าลูก” ซึ่งต้องพึ่งพาฤดูกาลและควายในการทำนา หากเริ่มทำนาช้าเกินไป (ล่า) ก็จะพลาดช่วงฝนตกพอดี ทำให้ดินแข็ง น้ำไม่พอ ต้องใช้แรงควายลากมากกว่าปกติ กลายเป็นเหมือนคนที่ต้องทำงานหนักเพื่อ “ชดเชย” สิ่งที่ควรทำให้เสร็จก่อนหน้านั้น จึงเปรียบว่าเป็น “ข้าควาย” คือกลายเป็นผู้รับภาระแทนควาย ส่วน “มีเมียสายเป็นข้าลูก” เปรียบถึงผู้ชายที่แต่งงานช้า มีลูกตอนอายุมาก พอลูกโตตนเองกลับแก่ลง จนไม่สามารถดูแลตนเองได้ ต้องพึ่งลูกทุกอย่าง กลายเป็น…