สำนวนหมวดหมู่ ค. คนตายขายคนเป็น
คนตายขายคนเป็น หมายถึง
สำนวน “คนตายขายคนเป็น” คนที่เสียชีวิตไปแล้วแต่ทิ้งภาระหนักไว้ให้ญาติพี่น้องหรือคนรอบข้างต้องเดือดร้อน เช่น การต้องรับผิดชอบชดใช้หนี้สินที่ผู้ตายสร้างไว้ หรือการต้องจัดงานศพที่ใหญ่โตเกินตัวจนต้องกู้หนี้ยืมสิน เพื่อรักษาหน้าหรือแสดงฐานะ สำนวนนี้ยังเปรียบถึงภาระด้านอื่น ๆ ที่คนที่ยังมีชีวิตอยู่ต้องแบกรับจากผลพวงของการกระทำในอดีตของผู้ล่วงลับ กล่าวคือ “คนตายมีหนี้สินให้ลูกหลานต้องชดใช้แทน, หรือการจัดงานศพอย่างฟุ่มเฟือยเกินฐานะจนเกิดหนี้สิน” นั่นเอง
ที่มาของสำนวนนี้
มาจากการสะท้อนความเป็นจริงในสังคมที่บางครั้งคนที่เสียชีวิตไปแล้วได้ทิ้งภาระไว้ให้ญาติพี่น้องหรือคนรอบข้างต้องแบกรับ เช่น หนี้สิน หรือภาระในการจัดงานศพ โดยคำว่า “ขายคนเป็น” หมายถึง การที่คนที่ยังมีชีวิตต้องลำบากหรือเสียสละเพื่อชดใช้สิ่งที่ผู้ตายได้สร้างไว้
สำนวนนี้สะท้อนถึงการปฏิบัติในบางวัฒนธรรมที่นิยมจัดงานศพใหญ่โตเพื่อรักษาหน้าตาและศักดิ์ศรีของครอบครัว แม้จะต้องเดือดร้อนทางการเงิน หรือในกรณีที่ผู้ตายทิ้งหนี้สินหรือความผิดพลาดที่ทำให้คนที่ยังมีชีวิตต้องรับผลกระทบ สำนวนนี้จึงเปรียบถึงผลกระทบที่ส่งต่อจากผู้ล่วงลับมาสู่ผู้ที่ยังอยู่
ตัวอย่างการใช้สำนวนนี้
- นายดำเสียชีวิตไปพร้อมกับทิ้งหนี้สินก้อนโตไว้ให้ครอบครัวต้องรับผิดชอบ ลูกชายจึงบ่นว่า “นี่มันคนตายขายคนเป็นแท้ ๆ พ่อจากไปแต่เรายังต้องลำบากแทน” (การทิ้งภาระหนี้สินให้คนที่ยังอยู่)
- ครอบครัวของนางสมรจัดงานศพใหญ่โตด้วยการกู้เงินมาจำนวนมากจนเป็นหนี้ ญาติคนหนึ่งกล่าวว่า “ทำแบบนี้มันคนตายขายคนเป็น ชีวิตคนอยู่กลับต้องเดือดร้อนเพื่อรักษาหน้า” (การสร้างหนี้เพื่อจัดงานศพเกินความจำเป็น)
- นายแดงเสียชีวิตโดยไม่ได้ทำพินัยกรรมและมีทรัพย์สินที่เกี่ยวข้องกับคดีความ ทำให้ครอบครัวต้องขึ้นศาลหลายครั้ง คนในหมู่บ้านจึงพูดว่า “นี่แหละคนตายขายคนเป็น ทิ้งปัญหาไว้ให้ลูกหลาน” (การสร้างภาระทางกฎหมายให้กับคนที่ยังมีชีวิต)
- ในงานศพของผู้ใหญ่บ้าน ครอบครัวพยายามจัดพิธีใหญ่เพื่อให้สมเกียรติ แต่ต้องกู้หนี้ยืมสินจนชาวบ้านพูดกันว่า “จัดงานใหญ่จนเป็นหนี้ นี่มันคนตายขายคนเป็นชัด ๆ” (การจัดงานที่เกินตัวจนคนในครอบครัวเดือดร้อน)
- ชายชราคนหนึ่งเสียชีวิตโดยไม่มีเงินเก็บ แต่กลับทิ้งภาระค่าใช้จ่ายในบ้านไว้ให้ลูกหลานต้องรับผิดชอบ ลูกหลานจึงพูดว่า “พ่อทำแบบนี้เหมือนคนตายขายคนเป็น ไม่คิดถึงความลำบากของพวกเราที่อยู่ต่อ” (การทิ้งภาระค่าใช้จ่ายให้คนในครอบครัว)
รู้จักสำนวน, สุภาษิต, อื่น ๆ ได้ที่ goodproverb.com
อ้างอิงความหมายจาก Longdo Dict
