คำพังเพยไทยหมวดหมู่ ก. เกี่ยวแฝกมุงป่า
เกี่ยวแฝกมุงป่า หมายถึง
คำพังเพย “เกี่ยวแฝกมุงป่า” หมายถึง การพยายามทำสิ่งที่ไม่มีทางสำเร็จหรือเกินกำลังของตนเอง เป็นการกระทำที่ไม่มีประโยชน์ เพราะเปรียบเสมือนการใช้หญ้าแฝกเล็กๆ ซึ่งไม่เพียงพอที่จะมุงป่ากว้างใหญ่ได้ ความหมายนี้สะท้อนถึงการทุ่มเททรัพยากรที่ไม่เหมาะสมกับขนาดของปัญหา หรือการพยายามทำสิ่งที่ยากเกินความสามารถของตนเอง กล่าวคือ “ทำอะไรเกินกำลังความสามารถของตัวเอง” นั่นเอง
ที่มาของคำพังเพย
มาจากการเปรียบเทียบเปรียบเปรยในวิถีชีวิตของคนไทยในอดีต ซึ่งมีความสัมพันธ์กับธรรมชาติอย่างลึกซึ้ง “แฝก” เป็นหญ้าชนิดหนึ่งที่คนไทยใช้ทำสิ่งของพื้นฐาน เช่น มุงหลังคาหรือป้องกันดินพัง เนื่องจากมีลักษณะเล็กและแข็งแรงในระดับหนึ่ง แต่เมื่อต้องนำมามุงป่าที่กว้างใหญ่ การกระทำนี้ย่อมเกินกำลังและไม่เกิดผลสำเร็จ การเลือกใช้คำนี้แสดงถึงความพยายามทำสิ่งที่เป็นไปไม่ได้หรือเกินความสามารถ เปรียบเหมือนการพยายามใช้ของเล็กน้อยเพื่อจัดการกับสิ่งที่ใหญ่และซับซ้อนมากเกินไป
ในวิถีชีวิตคนไทย หญ้าแฝกมีบทบาทในวิถีการเกษตรและการรักษาหน้าดินในพื้นที่ชนบท เป็นวัสดุที่มีคุณค่าสำหรับชาวบ้าน ดังนั้นการเปรียบเทียบนี้จึงสะท้อนถึงการนำทรัพยากรเล็กน้อยไปใช้ในงานที่เกินกว่าศักยภาพของมัน และเป็นการเตือนให้คนคำนึงถึงความเหมาะสมในการใช้ทรัพยากรและการทำงานให้สัมพันธ์กับกำลังและความสามารถของตนเอง
ตัวอย่างการใช้คำพังเพย
- หัวหน้าทีมพยายามทำโครงการขนาดใหญ่ที่ต้องใช้ทรัพยากรและกำลังคนมากมาย แต่เขากลับมอบหมายงานนี้ให้กับทีมเล็กที่มีเพียงไม่กี่คน โดยไม่คำนึงถึงข้อจำกัดของทีมงาน เหมือนพยายาม “เกี่ยวแฝกมุงป่า” ที่รู้ดีว่าไม่มีทางสำเร็จ (สะท้อนการจัดการที่ขาดการวางแผนและการใช้ทรัพยากรไม่เพียงพอ)
- เด็กนักเรียนที่ไม่เคยเข้าใจวิชาคณิตศาสตร์ตั้งใจจะทบทวนบทเรียนทั้งหมดภายในคืนเดียวก่อนสอบ โดยหวังว่าจะทำคะแนนดี ซึ่งเป็นความพยายามที่เกินกำลังและไม่มีทางสำเร็จ (การพยายามทำสิ่งที่เกินความสามารถในเวลาที่จำกัด)
- เจ้าของกิจการพยายามเปิดสาขาใหม่ในจังหวัดที่ห่างไกลและไม่คุ้นเคยกับตลาดโดยไม่มีการวางแผนหรือการศึกษาตลาดที่เพียงพอ (แสดงถึงการขยายธุรกิจโดยไม่มีการเตรียมพร้อมหรือทรัพยากรเพียงพอ)
- นักการเมืองพยายามสัญญากับประชาชนว่าจะทำการเปลี่ยนแปลงครั้งใหญ่โดยไม่คำนึงถึงทรัพยากรและข้อจำกัดทางกฎหมายที่มีอยู่ (การตั้งเป้าหมายที่เกินจริงและไม่สามารถทำได้ตามข้อเท็จจริง)
- เมื่อเขาเห็นเพื่อนกำลังเผชิญปัญหาทางการเงิน จึงพยายามช่วยด้วยเงินจำนวนเล็กน้อย โดยไม่ได้คำนึงว่าปัญหานั้นใหญ่เกินกว่าจะช่วยได้เพียงลำพัง (การใช้ความพยายามที่ไม่เพียงพอในการแก้ปัญหาขนาดใหญ่)