สุภาษิตไทยหมดวหมู่ ผ. แผ่นดินไม่ไร้เท่าใบพุทรา
แผ่นดินไม่ไร้เท่าใบพุทรา หมายถึง
สุภาษิต “แผ่นดินไม่ไร้เท่าใบพุทรา” หมายถึง แม้บางโอกาสจะพลาดหรือสูญเสียไป ยังมีทางเลือกและทรัพยากรใหม่ให้เริ่มต้นหรือค้นหาใหม่ได้เสมอ
เปรียบเสมือนแผ่นดินกว้างใหญ่ก็ยังเจอใบพุทราเสมอ โดยใบพุทราที่เจอทั่วไปสื่อถึงการที่ยังสามารถแสวงหาสิ่งที่ต้องการได้เสมอ กล่าวคือ “แผ่นดินนี้กว้างใหญ่นัก ยังสามารถแสวงหาสิ่งที่ต้องการได้เสมอ” นั่นเอง
ที่มาของสุภาษิต
สุภาษิตนี้มีรากมาจากสำนวนโบราณที่สื่อถึงความอุดมสมบูรณ์ของแผ่นดินและโอกาสที่ไม่เคยหมดไป เดิมใช้คำว่า “ใบหญ้า” เพื่อเปรียบว่าแผ่นดินนี้ยังเต็มไปด้วยต้นหญ้าอีกมาก ดังปรากฏในกลอนสมัยอยุธยา:
“แผ่นดินฤาจะไร้เส้นหญ้า
คิดมาก็น่าใคร่หัว
อย่ามาข่มเหงให้ใครกลัว
ไม่เสียตัวแก่เจ้าใยดี”
กลอนนี้สื่อความว่า แม้โลกนี้จะมีปัญหา แต่โอกาสและความอุดมสมบูรณ์ยังมีอยู่ ไม่ควรกลัวหรือกังวลจนเกินเหตุ และอย่าให้อำนาจคนไม่ดีมาทำร้ายเรา
ต่อมา สำนวนเปลี่ยนจาก “ใบหญ้า” เป็น “ใบพุทรา” เพราะใบพุทราเป็นพืชที่รู้จักกันทั่วไป งอกงามได้ดีในป่าและริมถนน ฟังดูคุ้นตาและสมบูรณ์กว่าใบหญ้า จึงกลายเป็น “แผ่นดินไม่ไร้เท่าใบพุทรา” แก่นแท้ของสุภาษิตนี้ก็คือโลกนี้กว้างใหญ่ โอกาสยังมีอยู่เสมอ ดั่งเช่นใบพุทราที่พบเจอได้อีกเสมอ
ตัวอย่างการใช้สุภาษิต
- แผ่นดินไม่ไร้เท่าใบพุทรา! นักฟุตบอลดาวรุ่งพลาดโอกาสเซ็นสัญญากับสโมสรใหญ่ แต่ไม่ท้อ เริ่มฝึกซ้อมอย่างเข้มข้นกับทีมเยาวชนอีกแห่ง จนได้รับข้อเสนอจากสโมสรใหม่ที่ให้โอกาสเติบโตและโชว์ฝีเท้า (แม้พลาดโอกาสครั้งแรก ยังมีทางเลือกใหม่และโอกาสให้เริ่มต้นอีกครั้ง)
- หลังจากร้านหนังสือเก่าของสมชายประสบปัญหา ขายไม่ดีและต้องปิดสาขาหนึ่งไป เขาไม่ได้ยอมแพ้ แต่เลือกมองหาโอกาสใหม่โดยย้ายไปตั้งร้านใกล้มหาวิทยาลัยที่นักศึกษาเยอะกว่า และปรับกลยุทธ์การขายหนังสือมือสองให้เข้ากับความต้องการของตลาด นี่คือบทเรียนว่าชีวิตยังมีโอกาสอีกมาก แผ่นดินไม่ไร้เท่าใบพุทราเสมอ (หมายถึง แม้พลาดครั้งหนึ่ง โอกาสยังมีอยู่เสมอ)
- น้องมินท์สอบไม่ผ่านในรอบแรก เธอรู้สึกท้อใจมาก แต่เพื่อน ๆ และครอบครัวช่วยให้กำลังใจ เธอวางแผนอ่านหนังสืออย่างเป็นระบบและฝึกทำโจทย์เก่ามากขึ้น จนผลสอบครั้งถัดมาได้คะแนนดีขึ้น นี่สอนให้รู้ว่าแม้ทางเดินเดิมจะพลาดไป แต่ยังมีโอกาสให้เริ่มใหม่ เธอเชื่อว่าแผ่นดินไม่ไร้เท่าใบพุทรา (ยังมีหนทางหรือโอกาสใหม่เสมอ)
- นักการเมืองฝ่ายค้านพ่ายเลือกตั้งในจังหวัดหลัก แต่ไม่ยอมถอย ย้ายไปเปิดกิจกรรมรณรงค์ในเขตอื่น หวังเรียกคะแนนใหม่และสร้างฐานเสียงเพิ่ม สะท้อนสุภาษิตแผ่นดินไม่ไร้เท่าใบพุทรา (แม้พลาดในที่หนึ่ง ยังมีโอกาสในพื้นที่อื่น ๆ ให้เริ่มต้นใหม่)
- แผ่นดินไม่ไร้เท่าใบพุทรา! เกษตรกรในภาคเหนือพยายามปลูกพืชเศรษฐกิจในพื้นที่เดิมไม่สำเร็จ แต่ไม่ยอมแพ้ ย้ายไปสำรวจพื้นที่ดินใหม่และใช้เทคนิคการเกษตรแบบผสมผสาน ทำให้ผลผลิตดีขึ้นและสร้างรายได้เพิ่ม (แม้ทรัพยากรเดิมไม่เพียงพอ ยังมีโอกาสและพื้นที่ใหม่ให้ใช้ประโยชน์)