สำนวนไทยหมวดหมู่ น. นกสองหัว
นกสองหัว หมายถึง
สำนวน “นกสองหัว” หมายถึง คนที่ไม่จริงใจ ไม่มีความซื่อสัตย์ คบหรือเข้ากับคนสองฝ่ายพร้อมกันเพื่อหวังผลประโยชน์ส่วนตน เปรียบเสมือนนกที่มีสองหัว หันไปคนละทิศ ไม่ยึดมั่นต่อทิศทางใดทางหนึ่ง สะท้อนถึงพฤติกรรมของคนที่เลือกอยู่กับฝ่ายที่ได้เปรียบ โดยไม่ภักดีต่อใครจริง ๆ กล่าวคือ “คนที่แสดงตนว่าเป็นพวกของฝ่ายนั้น ๆ เมื่ออยู่ต่อหน้าฝ่ายใดฝ่ายหนึ่งนั้น โดยที่แต่ละพวกนั้นเป็นศัตรูกัน หรือคนที่ทำตัวฝักใฝ่เข้าด้วยทั้งสองฝ่ายที่ไม่เป็นมิตรกันโดยหวังประโยชน์เพื่อตน” นั่นเอง
ที่มาของสำนวน
นักวิชาการบางท่านสันนิษฐานว่าสำนวนนี้อาจมีต้นเค้ามาจากช่วงที่ชาวต่างชาติเข้ามาในไทย โดยเฉพาะในสมัยอยุธยา มีคนไทยบางกลุ่มที่ต้องการแสดงตนว่าอยู่ภายใต้ความคุ้มครองของชาวต่างชาติ จึงเจาะเหรียญต่างชาติ เช่น เหรียญ Double-headed eagle ของรัสเซีย ซึ่งเป็นสัญลักษณ์รูปนกสองหัว แล้วนำมาห้อยคอเป็นเครื่องหมาย เหรียญดังกล่าวมีภาพนกที่มีสองหัวหันไปคนละทิศ
ซึ่งเปรียบได้กับพฤติกรรมของคนที่คบสองฝ่าย ไม่เลือกข้างอย่างชัดเจน หรือแสดงตนว่าอยู่ฝ่ายใดฝ่ายหนึ่งเพียงเพื่อผลประโยชน์ส่วนตน จึงกลายมาเป็นสำนวน “นกสองหัว” ที่ใช้เรียกคนไม่ซื่อสัตย์ในความสัมพันธ์หรือทางการเมืองในปัจจุบัน
ตัวอย่างการใช้สำนวน
- ระหว่างที่สองบริษัทแข่งขันกันดึงลูกค้า เขากลับรับค่าจ้างจากทั้งสองฝ่ายโดยไม่ให้ใครรู้ สุดท้ายก็ถูกจับได้ว่าเป็นนกสองหัว (แอบทำงานให้ทั้งสองฝ่ายที่เป็นคู่แข่งกันเพื่อผลประโยชน์ส่วนตัว)
- เพื่อนในกลุ่มทะเลาะกัน แต่เธอกลับแอบไปเล่าเรื่องของอีกฝ่ายให้อีกคนฟัง แล้วทำทีว่าเป็นกลาง ถือว่าเป็นนกสองหัวอย่างแท้จริง (แสร้งทำเป็นไม่เข้าข้างใคร แต่จริง ๆ แล้วใช้ข้อมูลจากทั้งสองฝ่ายเพื่อประโยชน์ส่วนตัว)
- เขาทำงานให้พรรคการเมืองหนึ่ง แต่กลับไปรับเงินสนับสนุนลับ ๆ จากพรรคตรงข้าม พอมีข่าวหลุดก็ถูกตราว่าเป็นนกสองหัว (ไม่มีจุดยืนและไม่ภักดีต่อฝ่ายใดจริง ๆ)
- หัวหน้าแผนกทำทีว่าอยู่ฝ่ายผู้บริหาร แต่พอลับหลังก็วิจารณ์บริษัทกับลูกน้องเพื่อเอาใจคนในทีม แบบนี้ใคร ๆ ก็ว่าเขาเป็นนกสองหัว (พยายามเอาใจทั้งสองฝ่ายโดยไม่มีจุดยืนที่ชัดเจน)
- เขารับปากว่าจะไม่บอกความลับให้ใครรู้ แต่สุดท้ายก็ไปเล่าให้คู่แข่งรู้ทุกอย่าง คนแบบนี้คือนกสองหัวที่ไว้ใจไม่ได้เลย (แสร้งว่าเป็นมิตร แต่กลับหักหลังโดยไม่รู้สึกผิด)