สุภาษิตไทยหมวดหมู่ ผ. ผู้ดีเดินตรอก ขี้ครอกเดินถนน
ผู้ดีเดินตรอก ขี้ครอกเดินถนน หมายถึง
สุภาษิต “ผู้ดีเดินตรอก ขี้ครอกเดินถนน” หมายถึง คนดีต้องถอยตัว หลบไปใช้ตรอกซอกซอยเพราะไม่กล้าแสดงตน ขณะที่คนชั่วกลับกร่างและอวดอำนาจอยู่บนถนนใหญ่ ทำให้คนดีต้องหลีกเลี่ยงเพื่อรักษาความสงบ เปรียบเสมือนผู้ดีต้องเดินตามตรอกซอกซอยเพื่อหลบผู้ชั่ว ขณะที่คนชั่วเดินเต็มถนนใหญ่ แสดงความกร่างและอำนาจบาตรใหญ่ ทำให้คนดีต้องหลีกทาง กล่าวคือ “การที่คนดีได้ชั่ว คนชั่วได้ดี คนดีต้องหลบลี้หนีหน้า คนชั่วลอยหน้าลอยตา” นั่นเอง

ที่มาของสุภาษิต
มาจากการความเปลี่ยนแปลงของสังคมในสมัยก่อน ที่สื่อถึงผู้ดีถือเป็นคนชั้นสูง เป็นคนใหญ่โตและควรเดินบนถนนใหญ่ตามสมควร ส่วนขี้ครอกซึ่งเป็นคนชั้นต่ำไม่ดี ต้องเดินตามตรอกซอกซอย ไม่ปะปนกับผู้ดี (คนดีไม่มีถนนเดิน ต้องเดินตามตรอกตามซอย ส่วนคนไม่ดีก็ทำตัวกร่างเดินกร่งกันเต็มถนน)
แต่ตามธรรมชาติของโลก ย่อมมีวันเวลาที่เปลี่ยนแปลง ในบางโอกาส ผู้ดีอาจต้องหลบไปเดินตามตรอกซอย ขณะที่คนชั่วหรือขี้ครอกกลับกร่างออกมาเดินบนถนนใหญ่ แสดงตนและอวดอำนาจ การเปลี่ยนแปลงนี้สะท้อนให้เห็นความไม่แน่นอนของสังคม และเป็นคำเตือนให้ผู้ดีระมัดระวังตนเอง และรู้จักปรับตัวตามสถานการณ์
ตัวอย่างการใช้สุภาษิต
- สมชายทำงานตรงไปตรงมาและซื่อสัตย์ แต่เพราะบริษัทเต็มไปด้วยการทุจริต เขาต้องทำงานเงียบ ๆ หลีกเลี่ยงความวุ่นวาย เหมือนผู้ดีเดินตรอก ขี้ครอกเดินถนน (คนดีต้องหลบเลี่ยงคนชั่วเพื่อรักษาความเรียบร้อย)
- นักข่าวสอบถามนโยบายรัฐบาล แต่กลับพบว่าผู้มีอำนาจใช้ถนนใหญ่กล่าวคำพูดกร่าง ข่มผู้คนแทนการให้ข้อมูลจริง ผู้ดีเดินตรอก ขี้ครอกเดินถนน! (คนชั่วอวดอำนาจ คนดีต้องหลบไป)
- คนสุจริตต้องทำงานเงียบ ๆ หลีกเลี่ยงความเสี่ยง ขณะเจ้าของบ่อนพนันแสดงตัวอย่างกร่าง มีอำนาจยิ่งใหญ่ในยุคที่ประเทศมืด ดิ่งเหว นี่แหละยุคผู้ดีเดินตรอก ขี้ครอกเดินถนน (คนดีต้องหลบเพื่อรักษาตัว ส่วนคนไม่ดีอวดอำนาจและทำสิ่งไม่เหมาะสมต่อหน้าสาธารณะ)
- คุณวรวัฒน์พยายามช่วยเพื่อนบ้านอย่างเงียบ ๆ แต่กลุ่มคนประพฤติไม่ดีในชุมชนกลับออกมาเดินโชว์อำนาจในพื้นที่สาธารณะ เหมือนดั่งสุภาษิตผู้ดีเดินตรอก ขี้ครอกเดินถนน (คนดีทำตัวเรียบร้อย ส่วนคนไม่ดีแสดงความกร่างในที่สาธารณะ)
- ในวงการธุรกิจ นักลงทุนซื่อสัตย์ต้องทำงานอย่างระมัดระวัง ขณะที่คู่แข่งที่ไม่ซื่อสัตย์ออกมาโปรโมทตัวเองและปั่นข่าวบนสื่อใหญ่ นี่แหละผู้ดีเดินตรอก ขี้ครอกเดินถนน (คนดีต้องหลีกเลี่ยงความวุ่นวาย ส่วนคนชั่วออกอวดอำนาจและอวดเก่งต่อหน้าสาธารณะ)