สำนวนไทยหมวดหมู่ น. น้ำท่วมปาก
น้ำท่วมปาก หมายถึง
สำนวน “น้ำท่วมปาก” หมายถึง การที่คนไม่สามารถพูดออกมาได้เพราะเกรงว่าจะเกิดผลเสียต่อตนเองหรือผู้อื่น อยากจะพูดก็พูดไม่ออกพูดไม่ได้ หรือเพราะสถานการณ์ไม่เหมาะสมที่จะพูด การเก็บความคิดหรือปากเอาไว้เพราะการพูดออกไปอาจทำให้เกิดอันตรายหรือทำให้สถานการณ์แย่ลง เปรียบเสมือนน้ำที่ท่วมถึงปาก ซึ่งทำให้ไม่สามารถพูดได้ หรือพูดออกไปไม่ได้ เพราะกลัวผลกระทบที่จะตามมา สะท้อนถึงการจำกัดตัวเองในการพูดหรือแสดงความเห็นในบางสถานการณ์ที่ไม่สามารถควบคุมผลลัพธ์ได้ กล่าวคือ “คนที่พูดไม่ออกเพราะเกรงจะมีภัยแก่ตนหรือผู้อื่น” นั่นเอง
ที่มาของสำนวน
มาจากการเปรียบเทียบสภาพของคนที่ถูกน้ำท่วมปาก ซึ่งทำให้ไม่สามารถพูดหรือแสดงออกได้ เพราะน้ำท่วมปากจนพูดไม่ได้ สำนวนนี้ใช้เปรียบกับคนที่พูดไม่ออกเพราะเกรงว่าอาจทำให้ตนเองหรือผู้อื่นตกอยู่ในอันตราย หรือเกิดผลเสียตามมาในสถานการณ์นั้น ๆ
จึงเป็นสำนวนที่สะท้อนถึงความจำเป็นในการอดกลั้นหรือเก็บปากไว้ เมื่อพูดออกไปอาจทำให้สถานการณ์แย่ลง หรือทำร้ายตนเองและผู้อื่น
ตัวอย่างการใช้สำนวน
- เขารู้ความจริงทั้งหมดเกี่ยวกับการทุจริตในบริษัท แต่เมื่อเห็นว่าการพูดออกไปอาจทำให้เพื่อนร่วมงานเดือดร้อน เขาก็เลือกที่จะน้ำท่วมปาก เพราะไม่อยากทำให้สถานการณ์ยิ่งแย่ลง (ไม่พูดออกมาเพราะกลัวผลกระทบที่จะเกิดขึ้นกับคนอื่น)
- แม้เขาจะรู้ว่าเพื่อนทำอะไรผิด แต่ก็เหมือนคนน้ำท่วมปาก ไม่บอกความจริงกับพ่อแม่ เพราะกลัวว่าจะเกิดความขัดแย้งและทำให้ความสัมพันธ์ในครอบครัวมีปัญหา (ไม่พูดอะไรออกไปเพราะกลัวจะทำให้ครอบครัวแตกแยก)
- เขาเห็นการกระทำที่ไม่เหมาะสมของผู้บริหาร แต่ก็ทำตัวแบบคนน้ำท่วมปาก เพราะกลัวว่าจะเสียงาน และไม่อยากให้ตัวเองถูกกล่าวหาว่าก้าวก่าย (เลือกที่จะเก็บความรู้สึกไว้ ไม่พูดเพื่อหลีกเลี่ยงปัญหากับเจ้านาย)
- ลูกชายเห็นแม่ตัดสินใจผิด แต่ไม่กล้าแย้ง เพราะรู้ว่าแม่จะโกรธและไม่รับฟัง เขาจึงเหมือนคนน้ำท่วมปาก รอให้เวลาแก้ไขเอง (ไม่พูดอะไรออกไปเพราะไม่อยากทำให้สถานการณ์แย่ลงหรือเสียหน้าแม่)
- ในการประชุมเขารู้ว่าความเห็นของหัวหน้าไม่ถูกต้อง แต่ก็เหมือนคนน้ำท่วมปาก เพราะไม่อยากทำให้การประชุมเกิดความขัดแย้ง และไม่อยากให้ตัวเองตกเป็นเป้าหมายของความไม่พอใจ (เก็บความรู้สึกไว้ เพราะไม่อยากเป็นฝ่ายขัดแย้งในที่ประชุม)