คำพังเพยหมวดหมู่ ข. เข้าเมืองตาหลิ่ว ต้องหลิ่วตาตาม
เข้าเมืองตาหลิ่ว ต้องหลิ่วตาตาม หมายถึง
คำพังเพย “เข้าเมืองตาหลิ่ว ต้องหลิ่วตาตาม” หมายถึง การปรับตัวให้เข้ากับสภาพแวดล้อม ขนบธรรมเนียม หรือวัฒนธรรมของสถานที่หรือสังคมที่เราเข้าไป เพื่อให้สามารถอยู่ร่วมกันได้อย่างราบรื่น โดยไม่ทำตัวแตกต่างหรือฝืนกฎเกณฑ์ที่เป็นที่ยอมรับในที่นั้น ๆ กล่าวคือ “การประพฤติตัวเหมาะสมกับกาลเทศะ, ปรับตัวให้เข้ากับสถานที่ คน และสิ่งแวดล้อมที่ตัวเองอาศัยอยู่” นั่นเอง
ที่มาของคำพังเพยนี้
มีที่มาจากการเปรียบเทียบถึงการปรับตัวให้เข้ากับขนบธรรมเนียม วัฒนธรรม หรือกฎเกณฑ์ของสังคมที่เราเข้าไปอาศัยหรือมีปฏิสัมพันธ์ โดยคำว่า “เมืองตาหลิ่ว” หมายถึงสถานที่ที่มีเอกลักษณ์เฉพาะตัวหรือมีธรรมเนียมที่แตกต่างจากที่อื่น
“เมืองตาหลิ่ว” ในที่นี้หมายถึงเมืองที่มีการมองด้วยวิธีเฉพาะหรือการแสดงออกที่ไม่เหมือนกับการมองปกติ ซึ่งเปรียบได้กับขนบธรรมเนียมหรือพฤติกรรมในบางพื้นที่หรือบางกลุ่มคนที่มีลักษณะเฉพาะเจาะจง เช่น เมืองหนึ่งอาจมีวิถีชีวิต วัฒนธรรม หรือกฎเกณฑ์เฉพาะที่คนต่างถิ่นต้องปรับตัวตาม
การ “หลิ่วตาตาม” จึงหมายถึง การปรับตัวให้เข้ากับสถานการณ์หรือปฏิบัติตามขนบธรรมเนียม วัฒนธรรม หรือกฎเกณฑ์เฉพาะของสถานที่นั้น ๆ เพื่อให้สามารถอยู่ร่วมกันได้อย่างราบรื่น ไม่ทำตัวโดดเด่นหรือแตกต่างจนเกิดความขัดแย้ง
คำพังเพยนี้สื่อว่า เมื่อเข้าไปในสถานที่หรือสังคมใหม่ที่มีวิถีชีวิตหรือธรรมเนียมที่แตกต่างจากที่เราคุ้นเคย เราควรปรับตัวให้เข้ากับสภาพแวดล้อมหรือปฏิบัติตามขนบธรรมเนียมนั้น ๆ เพื่อให้เกิดความราบรื่นในความสัมพันธ์และการใช้ชีวิตร่วมกัน
ตัวอย่างที่เห็นได้ชัดคือ การเดินทางไปต่างประเทศที่มีวัฒนธรรมแตกต่าง เช่น การต้องถอดรองเท้าก่อนเข้าบ้านในบางประเทศ หรือการปฏิบัติตนตามระเบียบขององค์กรใหม่ที่เราเข้าทำงาน ซึ่งการปรับตัวเช่นนี้สะท้อนความเคารพและความสามารถในการอยู่ร่วมกับผู้อื่นในสังคม
ตัวอย่างการใช้คำพังเพยนี้
- เมื่อสมชายไปทำงานต่างประเทศ เขาปรับตัวเข้ากับวัฒนธรรมใหม่โดยเรียนรู้ภาษาท้องถิ่นและปฏิบัติตามกฎระเบียบของบริษัทอย่างเคร่งครัด เพื่อนร่วมงานจึงกล่าวว่า “สมชายเข้าเมืองตาหลิ่ว ต้องหลิ่วตาตามได้ดีจริง ๆ” (การปรับตัวให้เข้ากับวัฒนธรรมใหม่เพื่อความราบรื่นในงาน)
- ในงานเลี้ยงที่มีผู้ใหญ่มากมาย แดงเรียนรู้ที่จะพูดจาสุภาพและไม่พูดแทรกคนอื่น เพื่อแสดงความเคารพต่อผู้ใหญ่ในงาน ญาติคนหนึ่งกล่าวว่า “นี่แหละ เข้าเมืองตาหลิ่ว ต้องหลิ่วตาตาม รู้จักปรับตัวให้เหมาะสม” (การแสดงออกตามธรรมเนียมในสถานการณ์เฉพาะ)
- นักเรียนที่ย้ายโรงเรียนใหม่ ปรับตัวให้เข้ากับกฎระเบียบ เช่น การแต่งกายและการเข้าแถวตอนเช้า ครูชมว่า “การปรับตัวแบบนี้เหมาะสม เข้าเมืองตาหลิ่ว ต้องหลิ่วตาตาม” (การทำตามระเบียบเพื่อปรับตัวในโรงเรียนใหม่)
- เมื่อเพื่อนไปเที่ยวญี่ปุ่น เขาเรียนรู้การถอดรองเท้าก่อนเข้าบ้านตามธรรมเนียมท้องถิ่น และเคารพวัฒนธรรมในพื้นที่ เจ้าของบ้านจึงกล่าวว่า “เข้าเมืองตาหลิ่ว ต้องหลิ่วตาตามแบบนี้ เป็นคนที่ปรับตัวได้ดี” (การเคารพและทำตามขนบธรรมเนียมของเจ้าบ้าน)
- ในบริษัทที่มีกฎเคร่งครัดเรื่องเวลาเข้างาน นายดำเลิกนิสัยมาสายและปรับตัวให้เข้างานตรงเวลาเพื่อให้เป็นไปตามระเบียบขององค์กร หัวหน้าจึงกล่าวว่า “ดีมาก เข้าเมืองตาหลิ่ว ต้องหลิ่วตาตาม ทำให้เข้ากับที่นี่ได้ดีขึ้น” (การเปลี่ยนนิสัยเพื่อปฏิบัติตามกฎระเบียบขององค์กร)
รู้จักสำนวน, สุภาษิต, อื่น ๆ ได้ที่ goodproverb.com
อ้างอิงความหมายจาก Wordy Guru