สำนวนไทยหมวดหมู่ ต. ตะโพกสุดเสียงสังข์, สะโพกสุดเสียงสังข์
ตะโพกสุดเสียงสังข์ หมายถึง
สำนวน “ตะโพกสุดเสียงสังข์” หมายถึง ผู้หญิงที่มีสะโพกผายได้รูป สง่างาม สะดุดตา และเป็นที่กล่าวขวัญถึงในด้านความงาม เปรียบเสมือนเสียงสังข์ที่ดังก้องไปไกล เป็นสัญลักษณ์ของความโดดเด่นและเป็นที่ยอมรับ เช่นเดียวกับหญิงที่มีรูปร่างงดงามจนเป็นที่เลื่องลือ สะท้อนถึงความโดดเด่น เช่นเดียวกับหญิงที่มีสะโพกผาย ซึ่งเป็นลักษณะที่แสดงถึงความสมบูรณ์และสง่างามในคติความงามแบบไทยโบราณ กล่าวคือ “ใช้เรียกตะโพก(สะโพก)หญิงที่ผายออกมาก” นั่นเอง
ที่มาของสำนวน
มาจากชาดกเรื่อง “สุสฺโสนฺที” ตามฉบับของลังกา ซึ่งเกี่ยวกับนางกากี โดยชื่อ “สุสฺโสนฺที” อาจเพี้ยนมาจากภาษาบาลี “สุสฺโสณิ” (สุ + โสณิ) ซึ่งแปลว่าสะโพกงาม ส่วนฉบับไทยเรียกว่า “สุสันธี” ซึ่งแปลว่า เอวงาม
สำนวนนี้จึงอาจเกิดจากการเพี้ยนของ “สุสฺโสนฺที” และถูกใช้กล่าวถึงหญิงที่มีสะโพกงาม สง่างามจนเป็นที่เลื่องลือ เปรียบเหมือนเสียงสังข์ที่ดังไปไกล ดุจดังที่นางสีดาในรามายณะ ได้รับคำชมว่าเป็นผู้มี “สะโพกสุดเสียงสังข์” ซึ่งเป็นการเปรียบเปรยตามคติพราหมณ์ที่เชื่อว่าเสียงสังข์เป็นเสียงศักดิ์สิทธิ์ที่ดังไปถึงสวรรค์
สำนวนนี้จึงใช้กล่าวถึงหญิงที่มีสะโพกผายได้รูป รูปร่างงามสง่า สะดุดตา และเป็นที่กล่าวขวัญถึงในด้านความงาม
ตัวอย่างการใช้สำนวน
- แม่หญิงในละครย้อนยุคเรื่องใหม่ งามนักหนา โดยเฉพาะรูปร่างอรชรอ้อนแอ้นสะโพกสุดเสียงสังข์ จนผู้ชมพากันหลงใหลไม่ต่างจากภาพวาดของนางกากี (ใช้กล่าวถึงหญิงที่มีรูปร่างงามตามค่านิยมโบราณ)
- เจ้าสาวในพิธีแต่งงาน เดินมาในชุดไทยอย่างสง่างาม เรียกสายตาทุกคู่ในงานด้วยสะโพกสุดเสียงสังข์ ประหนึ่งนางในวรรณคดีที่ถูกกล่าวขานถึงความงาม (ใช้กับหญิงที่มีรูปร่างสวยสง่าจนเป็นที่สะดุดตา)
- นางงามเวทีระดับโลก นอกจากใบหน้าสวยแล้ว รูปร่างก็ได้สัดส่วนสะโพกสุดเสียงสังข์ เดินอวดโฉมบนเวทีได้อย่างสง่างาม จนกรรมการต่างชื่นชม (ใช้กล่าวถึงหญิงที่มีรูปร่างดีและสง่างาม)
- ชายหนุ่มเห็นหญิงสาวในชุดไทยจิตรลดา ก็ถึงกับตะลึง เพราะเธอตะโพกสุดเสียงสังข์ เดินพลิ้วไหวสง่างามราวกับหลุดออกมาจากวรรณคดี (ใช้เปรียบเปรยหญิงที่มีรูปร่างงามจนดึงดูดสายตาผู้พบเห็น)
- ในงานประกวดเทพีสงกรานต์ปีนี้ มีสาวงามหลายคนเข้าร่วม แต่ผู้ที่โดดเด่นที่สุดคือหมายเลข 17 เธอทั้งผิวผ่องและสะโพกสุดเสียงสังข์ งามสมกับตำแหน่งนางงามประจำปี (ใช้กล่าวถึงหญิงที่งามโดดเด่นกว่าคนอื่นจนเป็นที่จดจำ)